Drewniane meble DIY (zrób to sam) to wyposażenie tworzone samodzielnie, własnymi rękoma. Konwencja DIY zyskuje coraz większą popularność i trudno się temu dziwić. Własnoręcznie wykonane meble są tańsze, bardziej ekologiczne i lepiej dostosowane do indywidualnych potrzeb i przestrzeni. Ich wykonanie daje też ogromną satysfakcję i jest powodem do dumy. Przyjrzyjmy się zatem, jakie zalety mają drewniane meble DIY, czy warto je robić i do jakich aranżacji pasują.

Co to jest DIY?

DIY to akronim angielskich słów Do It Yourself, co oznacza dosłownie Zrób To Sam. DIY to zatem nic innego jak samodzielne, własnoręczne tworzenie przedmiotów czy wykonywanie rozmaitych prac i czynności.

Koncepcja DIY stoi w opozycji do tradycyjnego konsumpcjonizmu. Mieści się w niej nie tylko tworzenie przedmiotów od podstaw, z nowych materiałów, ale również wykorzystanie materiałów wtórnych, recykling i upcykling. DIY to także samodzielne naprawianie, odnawianie i dekoracja przedmiotów. W przypadku mebli będzie to więc restaurowanie antyków, odświeżanie mebli uszkodzonych, jak i rozmaite techniki zdobienia — od prostego malowania po decoupage.

Historia DIY

Historia DIY jest historią ludzkości. W końcu człowiek od zawsze wykonywał rozmaite przedmioty ręcznie, tworząc narzędzia, schronienia, wyposażenie, dekoracje czy biżuterię. Można więc powiedzieć, że DIY nie jest niczym nowym. To raczej powrót do korzeni i odwrócenie się od masowej, taśmowej i zautomatyzowanej produkcji.

Współczesny termin DIY ma jednak znacznie krótszą historię niż rękodzieło w ogóle. W języku angielskim pojawił się na początku drugiego dziesięciolecia XX wieku jako określenie na różnego rodzaju majsterkowanie, konserwację i naprawę sprzętów domowych.

Na jego upowszechnienie trzeba było czekać do lat 50. Wtedy na fali popkultury i mass mediów rozpowszechnił się trend do samodzielnego tworzenia czy przerabiania różnych przedmiotów. W pierwszej kolejności DIY wkroczył do świata mody — ówczesne kobiety same przerabiały, a nawet od podstaw szyły swoje stroje. Następnie DIY objęło aktywności hobbystyczne i artystyczne — dekoratorstwo, muzykę, a nawet rodzącą się elektronikę.

Nie bez powodu rozkwit nurtu DIY zbiega się z początkiem nowojorskich loftów. Artystyczna bohema nadawała wtedy dryg wszelkim ruchom kontrkulturowym — hipisom, a później punkom, którzy odrzucali konsumpcjonistyczny styl życia. Tworzenie mebli, dekoracji, ubrań i wielu innych przedmiotów metodą DIY wynikało po części z tej postawy, a po części z konieczności. Był to bowiem tani (często właściwie bezkosztowy) sposób na urządzenie mieszkania czy zdobycie podstawowych elementów wyposażenia. Dla wielu osób była to jedyna metoda na posiadanie choćby podstawowych sprzętów i przedmiotów codziennego użytku.

DIY dziś

Szybko jednak dostrzeżono w DIY również wartość estetyczną. Rękodzieło było piękne i niepowtarzalne. Mimo że tworzono je w dużej mierze z materiałów z odzysku, bardzo często miało lepszą jakość niż produkty tworzone masowo. DIY pozwalało też przywrócić świetność starym sprzętom i wykorzystać wiele rzeczy ponownie, czasem w sposób nieoczekiwany i nieoczywisty. Takie tendencje do recyklingu i upcyklingu widzimy m.in. w stylu industrialnym, gdzie stare maszyny i ich elementy przerabiano na meble, lampy oraz dekoracje.

Po pewnym przestoju związanym z rozkwitem masowej produkcji, sklepów sieciowych i taniej, ogólnodostępnej tandety, dziś koncepcja DIY wraca do łask. Niesiona na fali nurtów ekologicznych wkracza do współczesnych domów niezależnie od stylu wystroju czy statusu ekonomicznego mieszkańców. DIY jest bowiem dla wszystkich — to zarówno sposób na oszczędność i ekologię, jak i na niepowtarzalne piękno rękodzieła.

Samodzielnie tworzone meble czy dekoracje nie tylko spełniają swoje funkcje, ale też napawają dumą i cieszą oko. Za ich tworzenie można się zabrać w pojedynkę lub z całą rodziną, co sprawia, że jest to nie tylko sposób na pozyskanie pożądanych przedmiotów, ale również przyjemna aktywność, która daje ogromną satysfakcję.

Drewniane meble DIY — sposób na wyposażenie idealne dopasowane do potrzeb mieszkańców

Drewniane meble DIY mają wiele zalet związanych zarówno ze stosowanym surowcem, jak i samą metodą produkcji. Są doskonale dopasowane do indywidualnych potrzeb i poczucia estetyki. Osoba tworząca ma bowiem pełną kontrolę nad każdym aspektem wykonywanego przedmiotu — jego formą, kształtem, kolorem czy funkcjonalnością.

Zalety drewnianych mebli

Drewniane meble to przede wszystkim unikatowe produkty. Nie ma dwóch kawałków drewna o identycznym rysunku usłojenia, więc nawet identyczne konstrukcje różnią się wyglądem.

Drewniane meble to również solidność, odporność na uszkodzenia i niekorzystne warunki. Twierdzi się, że odpowiednio zakonserwowane i przechowywane meble z drewna mogą przetrwać nawet 5000 lat! Są to więc sprzęty na całe życie, a nawet wiele pokoleń.

To właśnie trwałość litego drewna sprawia, że tak dobrze nadają się do renowacji. Antyki z tego surowca wystarczy odrestaurować i odświeżyć, by przywrócić im dawny blask. Drewno jest więc idealnym materiałem do tworzenia sprzętów DIY, recyklingu i upcyklingu.

Kolejna zaleta drewnianych mebli to ich uniwersalny charakter. Ten naturalny materiał doskonale sprawdza się w każdej aranżacji. Pasuje do wystrojów klasycznych, jak i nowoczesnych. Drewniane meble DIY wykonać można w dowolnym stylu — sprawdzą się w aranżacjach kolonialnych, wiktoriańskich, art deco, glamour, retro, minimalistycznych czy futurystycznych.

Wynika to w dużej mierze z łatwości obróbki surowca, co ma niebagatelne znaczenie dla twórców mebli DIY. O ile do kształtowania metalu, kamienia czy szkła potrzebne są specjalistyczne maszyny, narzędzia czy piece, o tyle drewno można obrabiać bardzo prostymi narzędziami ręcznymi, do których każdy ma dostęp.

Drewniane meble DIY — wyposażenie skrojone na miarę

Zasadniczą zaletą drewnianych mebli DIY jest ich indywidualny charakter i możliwość idealnego dopasowania do własnych potrzeb i przestrzeni. Samodzielnie tworzone wyposażenie jest skrojone na miarę. Można idealnie dobrać jego wymiary, proporcje i funkcjonalność. Są to więc meble na wymiar, mogące mieć nietypowe gabaryty, kształty czy wzornictwo.

Najpopularniejsze są oczywiście elementy drobne, takie jak łatwe do zrobienia półki ścienne, niewielkie szafki, wieszaki czy półeczki na kuchenne przyprawy. W internecie bez trudu znajdziemy tysiące projektów takiego wyposażenia, a do jego budowy wystarczy nam piła do drewna, wiertarka lub wkrętarka, trochę papieru ściernego, gwoździe, wkręty lub odpowiedni klej i przybory do malowania.

Ambitniejsi mogą pokusić się jednak o samodzielne tworzenie większych projektów. W koncepcji DIY można wykonać wszystko — od ramy łóżka po komody, szafy, stoły, a nawet przeszklone witryny czy kredensy.

Niezbędne materiały — drewno, kołki, śrubki, a także prowadnice szuflad czy zawiasy i uchwyty szafek — znajdziemy w ofercie wielu producentów mebli, jak i w sklepach internetowych czy popularnych sieciówkach budowlanych. Projekty można opracować samodzielnie lub znaleźć w internecie, a jest z czego wybierać.

Współczesne meble DIY to już nie tylko dobrze znane łóżka czy stoliki kawowe z palet transportowych. Coraz częściej spotyka się meble tworzone z porządnego, litego drewna. W dobie handlu internetowego nie ma bowiem problemu z pozyskaniem porządnego surowca. Łatwość obróbki drewna sprawia też, że nie trzeba mieć świetnie wyposażonego warsztatu i wiele rzeczy można zrobić nawet w mieszkaniu w bloku.

Do jakich aranżacji pasują drewniane meble DIY?

Drewniane meble DIY wielu osobom kojarzą się głównie ze stylem industrialnym i rustykalnym. Rzeczywiście, w takiej estetyce spotyka się wiele samodzielnie tworzonych lub odnowionych mebli.

Wspominałem już o tym, że korzenie popularności DIY sięgają loftów, nie dziwi więc, że w takich aranżacjach często widzimy samodzielnie wykonane, a przede wszystkim odrestaurowane meble. Taki sprzęt należy bowiem do kanonu industrialu i wypływa wprost z jego założeń. Mamy tu nie tylko drewniane meble DIY, ale również sprzęty z innych materiałów. Popularne jest wyposażenie z upcyklingu, a więc przerobione z innych elementów. Na myśl od razu przychodzą stoliki z blatem umieszczonym na starych podstawach maszyn do szycia, ale również bardziej fantazyjne projekty, w których wykorzystuje się elementy rozmaitych konstrukcji, maszyn i instalacji.

Z aranżacjami rustykalnymi kojarzą się z kolei samodzielnie tworzone ławki czy stoły z grubych belek. Wiele osób pamięta takie wyposażenie z wiejskich domów swoich dziadków. Tego rodzaju meble stały nie tylko w domach, ale również w ogrodach. Na tej kanwie powstają też nowe meble live edge z oryginalną krawędzią, takie jak stół Golo.

Uniwersalne drewniane meble DIY

Drewniane meble DIY to jednak nie tylko industrial i styl rustykalny. Wspomniana już kilkakrotnie łatwość obróbki oraz bogata paleta możliwości wykończenia drewna sprawiają, że można w prosty sposób stworzyć wyposażenie o dowolnym charakterze. Drewniane meble DIY spotkamy więc również w aranżacjach nowoczesnych — minimalistycznych, skandynawskich czy w nurcie eko. Wszystko zależy wyłącznie od projektu — formy i wzornictwa — na które się zdecydujemy.

Pamiętajmy też, że drewniane meble DIY to nie tylko sprzęt tworzony od podstaw, ale również odnowione i odświeżone wyposażenie. Oczywistym zastosowaniem takich mebli jest styl retro w dowolnej odsłonie. Jednak techniki wykańczania i ozdabiania mebli wykorzystać można także w innych stylach. Dużą popularnością cieszy się teraz decoupage. Polega on na naklejaniu na meble różnych motywów wycinanych z papieru, a następnie utrwalaniu ich przez kilkukrotne lakierowanie.

Technika decoupage jest stosunkowo prosta, a daje ogromne możliwości. Pozwala ozdobić meble pojedynczymi akcentami lub całkowicie pokryć je ciekawymi wzorami. Nie ma tu żadnych ograniczeń, ponieważ papier przyjmie wszystko i można na nim umieścić dowolne obrazy, wzory, motywy czy desenie. Dlatego wykończone tą metodą meble sprawdzają się w każdej aranżacji.

Drewniane meble DIY — jak je wykonać?

Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie o to, jak wykonać drewniane meble DIY. Każdy projekt jest bowiem inny. Inne są też potrzeby i gusta ludzi. Początki działań DIY mogą być trudne i frustrujące, a efekty często nie tak spektakularne, jak to pokazują w internecie. Warto jednak włożyć trochę wysiłku i próbować.

Zadanie ułatwią liczne poradniki, instrukcje i tutoriale dostępne w sieci. Opisują one krok po kroku, jak wykonać dany element. Ich minusem jest rzecz jasna to, że wykonujemy cudzy projekt. Czasem warto więc odejść od podanych instrukcji, coś w nich zmienić i dostosować do siebie.

Najważniejszym elementem każdej pracy nad produktem DIY jest projekt. Zanim chwycimy za narzędzia, warto spędzić czas nad kartką papieru i dokładnie narysować to, co chcemy zrobić. Projekt musi być dopasowany do przestrzeni i naszych potrzeb. Należy więc wykonać dokładne pomiary i dobrze przemyśleć, do czego dany element ma służyć, gdzie będzie umieszczony i co będzie obok niego.

Projekt, materiały, narzędzia i cierpliwość

Wbrew pozorom, aby tworzyć drewniane meble DIY wcale nie potrzeba wielkich zdolności artystycznych. Jeśli chcemy prosty mebel bez wybujałych zdobień, rzeźbień czy skomplikowanych wzorów, wystarczy mieć podstawowe narzędzia, odrobinę zapału i dobry projekt.

Ważne jest, by stosować wysokiej jakości materiały i narzędzia — mocne kleje, ostre piły czy noże introligatorskie, a także dobre drewno, farby i lakiery. Wysoka jakość surowców bezpośrednio przekłada się bowiem zarówno na wytrzymałość i funkcjonalność, jak i estetykę produktu.

Nie ma też sensu od razu brać się za skomplikowane projekty. Lepiej zacząć od prostych drewnianych mebli DIY w stylu półek, skrzynek do magazynowania czy niewielkich szafek lub prostych stolików. Z czasem, w miarę nabierania doświadczenia, można przejść do większych i bardziej złożonych projektów.

Trzeba pamiętać, że DIY to nie tylko efekt końcowy. Istotny jest tutaj również sam proces, który daje wiele radości. Tworzenie drewnianych mebli DIY można uznać za pożyteczne i ciekawe hobby, a więc źródło przyjemności i sposób na spędzenie wolnego czasu. Ważny jest zapał, cierpliwość i czerpanie radości z samej aktywności.

Nie tylko meble — dodatki i dekoracje DIY

DIY to metoda, dzięki której stworzymy nie tylko eleganckie meble, ale także wiele innych przedmiotów, w tym dodatki i dekoracje. Przygodę z samodzielnym tworzeniem rękodzieła warto zacząć właśnie od drobiazgów.

Możliwości są wręcz nieograniczone. Do produkcji dekoracji DIY można wykorzystać wszystko — stare kawałki materiału, drewno, wiklinę, sznurki, rzeczy znalezione na spacerze po lesie czy drobiazgi kupione na pchlim targu.

Opisanie choćby reprezentatywnego ułamka możliwych do samodzielnego stworzenia przedmiotów wymagałoby kolejnych artykułów. Wystarczy wpisać w wyszukiwarce internetowej hasło “dekoracje DIY”, aby się przekonać, jakie bogactwo użytkowych i typowo ozdobnych rzeczy można stworzyć.

Tak szeroka oferta sprawia, że naprawdę każdy znajdzie w nurcie DIY coś dla siebie. Można tworzyć makramy ze sznurka, kosze z wikliny, podkładki pod kubki z kawałków drewna lub z tekstyliów, ścienne ozdoby z gałązek, szyszek, piór i innych darów przyrody. Można szydełkować, wycinać, wyklejać, lepić, rzeźbić, skręcać, zwijać i malować. Interesujące, estetyczne i praktyczne  projekty znajdą zarówno osoby, które lubią działania precyzyjne, jak i te z “ciężką ręką”. 

Niektóre prace wymagają profesjonalnego sprzętu i wyposażonego warsztatu — te są idealne dla domorosłych majsterkowiczów, którzy w garażu mają narzędzia do wszystkiego. Wiele rzeczy da się jednak zrobić bez użycia choćby podstawowego śrubokrętu — wyłącznie własnymi rękoma.

DIY to aktywność i hobby, które można uprawiać samodzielnie lub całą rodziną. W produkcje mebli i dekoracji DIY zaangażować można nawet dzieci, jeśli wybierzemy odpowiedni projekt. Wspólne tworzenie to nie tylko atrakcyjna alternatywa dla siedzenia przed telewizorem. To również sposób na nabywanie praktycznych umiejętności i kształtowanie poczucia estetyki.

DIY jest tematem licznych książek, stron i całych portali internetowych. Nie ma możliwości, by dokładnie opisać go w krótkim artykule. Mam jednak nadzieję, że choć trochę przybliżyłem go czytelnikom i zachęciłem do spróbowania własnych sił w tworzeniu nie tylko drewnianych mebli DIY, ale również innych przedmiotów — tych użytkowych, jak i czysto dekoracyjnych.