Ekologiczne sprzątanie domu warto przeprowadzić nie tylko przed zbliżającymi się Świętami Bożego Narodzenia. Naturalne środki czystości to bowiem skuteczny i przyjazny środowisku sposób na czystość, ale również oszczędność pieniędzy i zdrowie. Sprawdź więc, jak sprzątać ekologicznie na co dzień i od święta!

Ekologiczne sprzątanie — zatrzymaj bałagan, zanim się pojawi

Pierwszą zasadą skutecznego, szybkiego i efektywnego sprzątania jest — nie brudzić. Wizja, w której w domu nigdy nie pojawia się bałagan, plamy i kurz to oczywiście utopia, ale dla zachowania porządku możemy zrobić naprawdę wiele samą organizacją i codziennym dbaniem o porządek.

Dobrą metodą na mniejszy bałagan jest ograniczenie ilości elementów ten bałagan tworzących. To prosta rada, którą da Ci każdy minimalista — im mniej rzeczy, tym mniej sprzątania. Pod uwagę weź tu nie tylko elementy wystroju i wyposażenia wnętrz — meble, dywany, zasłony, koce, poduchy i narzuty — ale również drobniejsze przedmioty.

Jeśli chcesz zachować porządek, ułatwić i przyspieszyć sprzątanie, wyeliminuj jak najwięcej “zbieraczy kurzu”. Wystawki bibelotów może i były modne w PRL-u, ale czy naprawdą te tandetne fajansowe aniołki z sieciówki są ozdobą Twojego domu? Czy może tylko zabierają miejsce i Twój czas, bo musisz je regularnie przecierać, myć a może i polerować?

Może warto też przetrząsnąć szuflady i szafki? W kuchni rzeczywiście przydaje się drewniana łyżka, ale po co Ci ich aż 7? I czy rzeczywiście używasz tej wyciskarki do owoców, którą na imieniny 4 lata temu podarowała Ci teściowa, sugerując, że musisz o siebie lepiej zadbać? No i ten komplet pościeli, który zalega w szafie od dekady — jak kiedyś go wyciągniesz, zauważysz, że dawno pogryzły go mole.

Żarty żartami, ale zastanów się, ile rzeczywiście masz rzeczy, które tylko przerzucasz z kąta w kąt. Jak wiele z nich jedynie przeszkadza, bo zabiera miejsce i powoduje bałagan w szufladach, szafkach i na półkach?

Pozbądź się więc tego, co zbędne, a szybko zauważysz, że sprzątanie idzie znacznie szybciej, bo jest go po prostu mniej.

Sprzątaj na bieżąco!

Kolejna sprawa, która pozwala ograniczyć powstawanie bałaganu, to sprzątanie na bieżąco. Kawa rozlała się na blacie — zetrzyj ją od razu, ścierka jest zaledwie krok dalej. Jak plama wyschnie, będzie trzeba ją szorować, użyć detergentu itp. — pomyśl, skoro teraz nie chce Ci się sięgnąć po szmatkę, czy będzie Ci się chciało potem robić znacznie więcej?

Porządek to także wyznaczenie miejsc na różne przedmioty i odkładanie ich tam. Zawsze tam i nigdzie indziej i to od razu, kiedy tylko można. Umyte naczynia powinny lądować w odpowiednich szafkach. Poskładane pranie niech trafi do szafy czy komody. Dobra organizacja (i trzymanie się jej!) to podstawa porządku. Szybko zauważysz, że znacznie łatwiej jest tę organizację zachować na bieżąco, niż tworzyć ją od nowa, kiedy “się nazbiera”.

Wspomnieć warto też o podstawach, jak wyznaczone miejsce na typowe zguby, czyli klucze, portfel i telefon. Jeśli zawsze będziesz odkładać te rzeczy w to samo miejsce — zawsze będziesz wiedzieć, gdzie są. Nie będziesz więc gorączkowo przerzucać papierów na biurku, skarpetek w szufladzie czy jedzenia w lodówce (kto nigdy nie zgubił nic w lodówce, ten życia nie zna) w poszukiwaniu znów wciśniętych nie wiadomo gdzie kluczy do auta.

Ekologiczne sprzątanie zacznij od planu

Niezależnie od tego, jak bardzo się starasz dbać o dom na co dzień i tak w końcu przyjdzie czas na poważniejsze sprzątanie. I tu zaczynają się schody. Nagle chcemy ogarnąć wszystko. Marzymy o błyszczącym mieszkaniu, dokładnie umytych podłogach, wyczyszczonych meblach, wyszorowanych karniszach i wypolerowanych żyrandolach. Obiecujemy sobie nawet, że tym razem to już na 100% wyczyścimy fugi między płytkami w łazience.

Oczywiście jak chce się wszystko, to nie wychodzi nic i kończy się na szybkim odkurzeniu, przetarciu blatu w kuchni i wlaniu czegoś strasznie duszącego do toalety.

Dlatego warto mieć plan. Ekologiczne sprzątanie oznacza nie tylko unikanie stosowania szkodliwej dla środowiska chemii. Ekologia to także wydajność pracy i redukcja zużycia energii (tak, również Twojej energii!). 

Odpowiednie rozplanowanie działań pozwoli Ci po pierwsze realizować kolejne kroki jeden po drugim, czyli skutecznie dążyć do celu. Po drugie pomoże działać sprawnie i wydajnie. Ustalenie konkretnych zadań do wykonania i ułożenie ich w odpowiedniej kolejności pozwala bowiem uniknąć błędów i powtarzania wielokrotnie tego samego.

Wyobraź sobie np. że masz już dokładnie umyty blat w kuchni i dopiero teraz zajmujesz się czyszczeniem wiszących nad nim szafek — jasne, że coś się z nich wysypie, wyleje i spadnie na blat, który znów będzie trzeba czyścić. A ile razy po odkurzaniu dochodzisz do wniosku, że może jednak warto wytrzeć kurze z mebli i okazuje się, że całe jego tumany lecą na dywan, a Twoja robota poszła na marne?

Co w tym planie?

No dobrze, czyli co powinno być w planie sprzątania? Najpierw wypisz wszystkie działania, które chcesz wykonać. Sprzątasz łazienkę? Więc możesz chcieć np. umyć armaturę, wyczyścić kabinę prysznicową, wyjąć kłaki z odpływu, przetrzeć lustro i umyć podłogę.

A może bierzesz się za sypialnię i chcesz tu odkurzyć, powycierać meble, parapety, ramy obrazów na ścianach i w końcu sprzątnąć w szafie?

Niezależnie od tego, gdzie i co chcesz posprzątać, wypisz sobie konkretne czynności do wykonania i ustal je w logicznym porządku (np. najpierw ścieranie kurzy, potem odkurzanie i mycie podłogi). Realizuj plan krok po kroku, jeden punkt za drugim. Dzięki temu nie stracisz z oczu celu. Mając jasno wytyczoną ścieżkę, łatwiej podtrzymasz też motywację, by dojść do jej końca.

Naturalne środki czystości, czyli czym zastąpić chemię gospodarczą

Ekologiczne sprzątanie to oczywiście ekologiczne środki czystości. Przejdźmy więc do meritum, czyli do tego, czym zastąpić standardową chemię gospodarczą. Jak zobaczymy, wiele z naturalnych sposobów na ekologiczne sprzątanie jest nie tylko bardziej przyjaznych dla środowiska Jest też skuteczniejszych od tego, co wciskają nam w telewizyjnych reklamach, gdzie kropla płynu do naczyń myje stos talerzy, a proszek do prania sprawia, że koszula jest bielsza niż była przy zakupie.

Ocet

Jedną z najbardziej przydatnych substancji do ekologicznego sprzątania jest zwykły ocet. Stosuje się go niemal do wszystkiego — doskonale sprawdza się do czyszczenia blatów kuchennych, mebli, płytek czy podłogi. Jego charakterystyczny zapach szybko się ulatnia, a przy okazji wywabia inne nieprzyjemne smrodki. Jeśli jednak zapach octu jest dla Ciebie nie do zniesienia, nie ma problemu, by dodać do niego kilka kropel olejku eterycznego lub soku z cytryny.

Co więcej, ocet ma właściwości biobójcze — zabija bakterie i grzyby. Doskonale sprawdza się też do usuwania kamienia i nalotów z armatury łazienkowej, zlewu w kuchni czy kranu. W przypadku czyszczenia elementów metalowych lub delikatnych warto zastosować roztwór octu i wody. Mniejsze stężenie to gwarancja, że mieszanka nie uszkodzi powierzchni, a zachowa swoje właściwości.

Octem usuniemy też tłuszcz, np. z kuchenki, ale też z naczyń czy garnków. Jego zastosowanie to także doskonały sposób na odkamienianie czajnika.

Roztwór octu wykorzystamy nie tylko przy ekologicznym sprzątaniu, ale również do prania i zabezpieczenia odzieży. Wrzuć nowe ciuchy do miski z wodą i dodaj pół szklanki octu, aby zabezpieczyć je przed farbowaniem. Dodatek octu do prania działa też zmiękczająco na tkaniny (wystarczą 2 łyżki w miejsce, gdzie wlewasz “normalny” płyn do zmiękczania).

Soda oczyszczona

Soda oczyszczona też ma wiele zastosowań przy ekologicznym sprzątaniu. Jest doskonała do szorowania ciężko zabrudzonych naczyń. Świetnie sprawdza się przy czyszczeniu patelni, ceramicznych garnków i elementów ze stali nierdzewnej (nie rysuje powierzchni!). Gęstą pastę z sody i wody wykorzystasz do szorowania piekarnika i kuchenki, ale też wanny, umywalki, płytek i fug.

Na tym nie koniec. Ekologiczne sprzątanie z sodą oczyszczoną to także wywabianie nieprzyjemnych zapachów z tekstyliów. Możesz nią prać ściereczki kuchenne czy dywany.

Cytryna

Cytryna to kolejny doskonały środek, który wspomoże ekologiczne sprzątanie domu. Kwaśny odczyn soku cytrynowego i jego mocny, świeży zapach sprawiają, że ma on wiele zastosowań.

Sokiem cytrynowym możesz czyścić np. drewniane deski do krojenia — nie tylko zlikwidujesz nieprzyjemne zapachy, ale też pozbędziesz się przebarwień. Cytryna świetnie radzi sobie też z kamieniem i osadami. Możesz nią czyścić zlew czy armaturę łazienkową. Jest też doskonałym sposobem na mycie kosza na śmieci i pozbycie się z niego wszelkich smrodków.

Trudniejsze zabrudzenia usuniesz pastą cytrynową przygotowaną z soli i soku lub skórki cytrynowej. Taki specyfik jest świetny na tłuszcz i zaschnięte resztki jedzenia w garnkach i naczyniach.

Nie bez powodu wiele środków do mycia podłóg ma zapach cytrynowy — to świeży, miły aromat, który doskonale wpływa na samopoczucie. Nie musisz jednak kupować chemicznie wzbogacanych detergentów. Równie dobrze możesz umyć podłogi czy płytki na ścianach roztworem soku cytrynowego i wody.

Sok z cytryny wykorzystasz również w praniu. Jest doskonałym wybielaczem i świetną alternatywą dla niszczącego ubrania i śmierdzącego chloru obecnego w kupnych wybielaczach.

Inne substancje do ekologicznego sprzątania

Ocet, soda i cytryna to podstawowe trio ekologicznego sprzątania, ale wykorzystać można też wiele innych naturalnych substancji.

Fusy z kawy świetnie odświeżają i pochłaniają zapachy. Są też doskonałe do szorowania. Wykorzystasz je przy zmywaniu naczyń czy czyszczeniu powierzchni.

Sól ma właściwości ścierne i jest higroskopijna (pochłania wodę) Świetnie usuwa więc mokre plamy, np. z kolorowych napojów, nawet trudne plamy z wina. Wystarczy posypać nią zabrudzone miejsce i zostawić na kilka minut, po czym odkurzyć.

Sposobem na ekologiczne sprzątanie jest też wykorzystanie folii aluminiowej. Zwinięta w kulkę doskonale zastępuje drapaki i druciaki. Użyć można jej też do czyszczenia sreber i to bez szorowania. Wystarczy do plastikowego pudełka włożyć kawałek folii aluminiowej (lub inny aluminiowy element), zasypać solą, umieścić w środku srebra, zamknąć i poczekać kilka minut. Osad zejdzie samoistnie, w wyniku zachodzących reakcji chemicznych. Ta metoda ma wiele zalet — nie rysuje i czyści nawet w niedostępnych szczelinach, do których nie dotarlibyśmy szczotką czy szmatką.

Ekologiczne sprzątanie mebli drewnianych

Meble drewniane wymagają odpowiedniej pielęgnacji i konserwacji. Wiele osób boi się domowych sposobów na ich ekologiczne sprzątanie. W obawie przed uszkodzeniem powierzchni stosują więc chemiczne detergenty, które wcale nie są takie bezpieczne i to nie tylko dla mebli, ale i dla ludzi. Tymczasem komody i szafki, regały, stoły i stoliki oraz inne meble z litego drewna można spokojnie myć naturalnymi środkami.

Wspomniany ocet nie jest tu dobrym pomysłem, bo jego właściwości zakwaszające mogą źle wpływać na drewno. Ciemne meble możemy jednak umyć… herbatą. Zwykła czarna herbata zaparzona w proporcji 2-3 torebek na litr wody ma doskonałe właściwości czyszczące. Zawarta w niej tanina jest antyseptyczna — zabija drobnoustroje, a przy tym jest bezpieczna nawet dla alergików. Oczywiście czarna herbata powoduje przebarwienia, ale to niekoniecznie wada. Stosowana na ciemne drewno pomaga pogłębić i odświeżyć kolor.

Drewniane meble wyczyścisz roztworem oliwy i wody. Bez problemu możesz do takiej mikstury dodać olejki zapachowe czy sok z cytryny lub pomarańczy. Cytrusy nie tylko dadzą przyjemny zapach, ale też zapewnią właściwości antyseptyczne. Warto wiedzieć, że stosowanie oliwy pomaga zarówno oczyścić meble i usunąć przebarwienia, jak i zabezpiecza drewno, wnikając głęboko w jego strukturę. Do polerowania i impregnowania drewnianych powierzchni możesz też wykorzystać wosk pszczeli.

Myjąc drewniane meble, pamiętaj, żeby stosować tylko lekko zwilżoną w odpowiednim preparacie, miękką szmatkę. Zbyt dużo wilgoci może bowiem zaszkodzić drewnianym powierzchniom. Nie należy też korzystać z materiałów czy środków ściernych. Trudne zabrudzenia trzeba usuwać metodycznie, miękkim narzędziem, tak by nie porysować drewna.

Jak widać ekologiczne sprzątanie to żaden problem. Większość wykorzystywanych przy tym środków masz zapewne w swojej kuchni. Naturalne środki czyszczące są nie tylko bezpieczne dla środowiska, ale też skuteczne, a także tańsze od chemicznych detergentów. Mają też różne zastosowania, więc zamiast kilkunastu różnych preparatów — do czyszczenia mebli, podłóg, naczyń, ceramiki, płytek, dywanów, szyb, luster i osobno prawego i lewego kurka w kranie — wykorzystaj ocet, sodę, sok z cytryny i kilka innych produktów, które masz pod ręką.