Kominek w salonie to nie tylko doskonały sposób na dogrzanie pomieszczenia, ale również wyjątkowa dekoracja i niepowtarzalny klimat. Skojarzenie ognia z przytulnością i bezpieczeństwem mamy wpisane w genach, więc wprowadzenie go do mieszkania to świetny pomysł. Sprawdź więc, jak wybrać kominek do salonu, gdzie go umieścić i jak wpasować go w aranżację.

Jaki kominek do salonu wybrać?

Pierwsza istotna kwestia, to sam wybór kominka do salonu. Opcji jest naprawdę wiele, dlatego trzeba dobrze przemyśleć nie tylko wygląd tego elementu, ale również jego funkcję.

Od niepamiętnych czasów kominek wykorzystywano jako źródło ciepła i w wielu domach do dziś jest to jego podstawowa rola. Warto jedynie zaznaczyć, że tradycyjny kominek raczej nie ogrzeje całego domu, ale może być świetnym uzupełnieniem dla ogrzewania centralnego.

Otwarty czy zamknięty kominek w salonie?

Właściwości grzewcze kominka zależą od jego konstrukcji. Przede wszystkim wyróżnia się kominki otwarte (tradycyjne) i zamknięte. Te drugie wyposażone są we wkłady lub kasety kominkowe wykonane z mocnych, materiałów odpornych na wysokie temperatury — np. stali, żeliwa lub szamotu. Atutem jest tu nie tylko większe bezpieczeństwo (ogień zamknięty jest za szybą), ale również lepsza wydajność grzewcza.

Okazuje się bowiem, że materiały, z których wykonuje się wkłady i kasety kominkowe, doskonale kumulują ciepło. Zamknięty kominek w salonie może więc przekazać nawet 80% wygenerowanego ciepła do pomieszczenia. Kominki otwarte są pod tym względem daleko w tyle, ponieważ tylko 15% wytworzonego ciepła trafia z nich do pomieszczenia, a reszta idzie w komin. Ponadto otwarty kominek w salonie to zdecydowanie większe zużycie paliwa. Wygenerowanie 10 kW energii wymaga tu około 15 kg drewna, a w przypadku kominków zamkniętych jest to zaledwie 3,5-4 kg.

Kominek w salonie jako źródło ogrzewania

Kominek w salonie wykorzystuje się przede wszystkim jako ogrzewanie dodatkowe. Niektóre rozwiązania pozwalają jednak wykorzystać go do nagrzewania znacznych powierzchni, możliwe jest nawet, by stał się głównym źródłem ciepła.

Na etapie projektowym można bowiem uwzględnić przewody wentylacyjne rozprowadzające ciepłe powietrze z kominka po budynku. To kominki z tzw. systemem DGP (Dystrybucji Gorącego Powietrza). Takie systemy mogą działać wyłącznie grawitacyjnie lub być wspomagane przez wentylatory tłoczące powietrze do przewodów. Systemy DGP, szczególnie te z wentylatorami, są niezwykle wydajne. Jeśli wybierzemy dobry kominek do salonu w tej technologii, możemy skutecznie ogrzać nawet 400 metrów kwadratowych powierzchni.

Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie kominka z płaszczem wodnym podłączonym do centralnego ogrzewania. Taki kominek może nie tylko grzać wodę odprowadzaną do kaloryferów czy tzw. podłogówki, ale również wodę użytkową dostępną w kranach.

Dobre właściwości grzewcze kominków z DGP czy z płaszczem wodnym pozwalają wykorzystać je jako główne źródło ogrzewania, ale rzadko instaluje się je jako jedyny sposób ogrzania domu. Wynika to z ich obsługi. Nie jest ona może trudna, ale wymaga regularnego uzupełniania drewna w palenisku. 

Pewnym rozwiązaniem są tu kominki elektryczne i gazowe, ale to nie to samo, co prawdziwy kominek na drewno. Przede wszystkim są to rozwiązania znacznie mniej wydajne niż kominki opalane drewnem i ich praktyczne wykorzystanie jako źródło ogrzewania większych powierzchni zwyczajnie się nie sprawdza.

Gdzie umieścić kominek w salonie?

Lokalizacja kominka w salonie to bardzo istotna sprawa zarówno pod względem właściwości grzewczych i funkcjonalności, jak i estetyki pomieszczenia.

Po pierwsze kominek montować należy jak najbliżej przewodu kominowego (i to odpowiednio zaprojektowanego), aby uniknąć nadmiernego przedłużania i wyginania przewodów dymowych. Dlatego ten element wyposażenia najlepiej uwzględnić już na etapie projektowania domu.

Kominek w salonie to także kwestia wytrzymałości konstrukcji budynku. Tradycyjny, murowany kominek otwarty waży minimum kilkaset kilogramów, więc wytrzymałość stropu ma tu duże znaczenie. Nowoczesne modele zamknięte mogą być lżejsze, ale ich montaż i tak warto skonsultować ze specjalistami, szczególnie gdy lokujemy kominek na piętrze.

Sam model kominka też wpływa na jego lokalizację, ponieważ nowoczesne kominki mogą być otwarte z jednej lub kilku stron. Dostępne są np. kominki narożne, ale też otwarte z trzech, a nawet czterech stron. Te ostatnie są świetnym wyborem do bardzo dużych salonów, w których kominek może stanąć na środku pomieszczenia.

Niezwykle ważne jest także rozmieszczenie mebli do salonu i innego wyposażenia. Względy bezpieczeństwa wymagają, by takie elementy lokować przynajmniej metr od paleniska.

W wielu domach o palmę pierwszeństwa w salonie walczy kominek z telewizorem. Współczesne aranżacje stawiają telewizor na centralnym miejscu, jako serce domowego kącika wypoczynkowego. Kominek jest równie mocnym i wyrazistym elementem i także może być główną atrakcją w wystroju. Tak wyraziste akcenty warto zatem rozdzielić. Najlepiej, gdy telewizor znajdzie się na ścianie prostopadłej do kominka. Czasem montuje się go nad kominkiem, ale do tego polecam raczej prostsze (minimalistyczne) modele kominków zamkniętych. Unikać należy natomiast montowania tych sprzętów naprzeciw siebie. Odbijające się w ekranie refleksy ognia będą bowiem przeszkadzały w oglądaniu.

Kominek w salonie — wymagania techniczne pomieszczenia

Oczywiście kominek w salonie to nie jest rozwiązanie dla każdego. Istnieją przepisy i normy, które należy zachować, aby taki element był bezpieczny i funkcjonalny.

Wymogi techniczne określają np. minimalną kubaturę pomieszczenia. Salon z kominkiem nie może zatem mieć mniej niż 30 metrów kwadratowych. Mocniejsze kominki (o mocy powyżej 10 kW) wymagają jeszcze więcej przestrzeni, bo 4 m² na 1 kW. Kominek o mocy 11 kW wymaga zatem 44 metrów, a taki o mocy 12 kW 48 metrów kwadratowych itd.

Bardzo istotne jest też odpowiednie odprowadzenie dymu. Kominek w salonie powinien być połączony z kominem o odpowiedniej średnicy. Dla kominków z otworem paleniskowym o powierzchni 0,25 m² odpowiedni jest komin o wymiarach 14x14 cm lub o średnicy 15 cm. Jednak większe kominki wymagają już komina o przekroju nie mniejszym niż 27x14 cm lub średnicy 18 cm.

Kolejna sprawa to doprowadzenie do kominka powietrza. To również określają odpowiednie normy. Zamknięty kominek wymaga dostarczenia w każdej godzinie minimum 10 metrów sześciennych świeżego powietrza na każdy kW mocy. Dla kominka o mocy 10 kW jest to zatem 100 metrów sześciennych powietrza na godzinę. Kominki otwarte zużywają tego powietrza znacznie więcej. Warto zatem pomyśleć o zastosowaniu oddzielnego przewodu nawiewnego.

Te wymagania sprawiają, że o umieszczeniu kominka w salonie warto myśleć już przy projektowaniu mieszkania. Montaż w budynku gotowym może bowiem wymagać skomplikowanej przebudowy — czy to komina, czy innych elementów konstrukcji.

Bezpieczne i prawidłowe użytkowanie kominka w salonie

Wybór miejsca na kominek w salonie to jedno. Dla bezpieczeństwa i funkcjonalności istotne jest jednak również jego prawidłowe użytkowanie. Zacznijmy od kilku ważnych parametrów, które taki kominek powinien spełniać.

Otóż sprawność kominka to parametr, który określa, ile energii powstającej przy spalaniu paliwa jest odzyskiwana w postaci ciepła. Dla zagwarantowania funkcjonalności kominka zakłada się, że powinna ona być nie mniejsza niż 70%. Bardzo wiele zależy tu zarówno od samego kominka, jak i odpowiedniej cyrkulacji powietrza wokół niego.

Dobry kominek w salonie powinien też być wydajny, co oznacza odpowiednie zużycie paliwa w czasie. Dla kominka o mocy 7 kW za odpowiednie uważa się zużycie około 2,5 kg drewna na godzinę (mowa tu oczywiście o modelach zamkniętych, w otwartych jest to znacznie więcej).

Nie wolno też dopuścić do tego, by temperatura spalin przekroczyła 400 stopni. Ta kwestia w dużej mierze zależy od prawidłowo zaprojektowanego i wykonanego przewodu dymowego i komina. Pamiętajmy też, by regularnie sprawdzać i ewentualnie czyścić przewód kominowy z sadzy. Jej nadmierne nagromadzenie może być wyjątkowo niebezpieczne i może prowadzić nie tylko do ograniczenia drożności komina, ale też do zapłonu sadzy i pożaru.

Kominek w salonie - czego nie robić?

Dla zachowania bezpieczeństwa istotne są również inne kwestie. Rozpalony kominek nigdy nie powinien być pozostawiany bez nadzoru, szczególnie kiedy mowa o modelach otwartych, w których ogień nie jest fizycznie odgraniczony od pomieszczenia.

Do rozpalania nie należy wykorzystywać materiałów wysoce łatwopalnych, takich jak benzyna. Lepsze są tu drobne kawałki suchego drewna, papier czy odpowiednie, dopuszczone do takiego użytkowania rozpałki. W kominku nie należy też palić plastikiem, drewnem malowanym lub lakierowanych, płytami meblowymi z klejem i innymi materiałami toksycznymi. Grozi to nie tylko wysokimi mandatami, ale przede wszystkim bardzo źle wpływa na zdrowie — tak domowników, jak i sąsiadów. Co więcej, wiele z takich materiałów generuje duże ilości niebezpiecznej sadzy zbierającej się czy to w komorze spalania, czy w przewodach dymowych.

Mając kominek w salonie, należy też bardzo uważać, kiedy w domu są dzieci lub zwierzęta. Najlepiej kominek lokować tak, by maluchy czy zwierzaki nie miały do niego dostępu. Większe bezpieczeństwo w takiej sytuacji zapewniają oczywiście kominki zamknięte, ale pamiętajmy, że i one bardzo się nagrzewają i dotknięcie drzwiczek lub obudowy grozi poważnymi poparzeniami.

Kominek w salonie — aranżacja

Omówiłem kwestie funkcjonalności i bezpieczeństwa, ale kominek to przecież także ważny element aranżacji wnętrza. Jak zatem urządzić salon z kominkiem?

Na początek przypomnę, że meble do salonu i inne wyposażenie należy lokować minimum metr od kominka. To istotna kwestia nie tylko dlatego, że temperatura może zniszczyć sprzęty, ale również (a może przede wszystkim) ze względu na ryzyko pożarowe. Planując kominek w salonie, warto zatem od razu wybrać dla niego miejsce zaciszne, choć niekoniecznie schowane. Do roli kominka w salonie można bowiem podejść dwojako.

Po pierwsze może to być centrum aranżacji — główny punkt fokalny (przykuwający wzrok). W takiej roli często występują tradycyjne kominki murowane, ale nowoczesne kominki zamknięte też świetnie się tu spiszą.

Oczywiście taki centralny kominek musi stać w miejscu wyeksponowanym i dobrze widocznym z całego pomieszczenia. Jeśli ma być osią wystroju, to przy nim (w odpowiedniej odległości!) można postawić stolik kawowy lub ławę oraz wygodną sofę czy fotele.

W salonie z kominkiem dobrą opcją są lekkie fotele (np. te z kolekcji Retro), które można łatwo przestawić, np. po to, by jesiennym wieczorem, przy lampce wina wygrzewać nogi blisko przy kominku.

Telewizor i kominek - jak rozmieścić?

Umieszczenie kominka w centrum zazwyczaj zmienia klasyczny układ kącika wypoczynkowego. W większości salonów składa się on z trzech elementów — sofy, stolika kawowego i szafki RTV. Tu jednak zamiast szafki mamy kominek.

Co z telewizorem? Najbardziej funkcjonalnym rozwiązaniem jest umieszczenie go nad kominkiem. Nie musimy wtedy organizować osobnego miejsca do oglądania. Jednak telewizor można też umieścić na ścianie równoległej do tej z kominkiem. Przeważnie tworzy się wtedy klasyczny kącik wypoczynkowy z szafką RTV, a kominek jest nieco zepchnięty na bok, choć może nadrabiać i uwydatniać swoją obecność dzięki eleganckiej, dekoracyjnej obudowie.

Ciekawą opcją jest jednak wykorzystanie narożnika. Siedząc na jednym z jego “ramion” można wygodnie oglądać telewizję, a z drugiego możemy mieć bezpośredni widok na pełgający w kominku ogień.

Kominek, a styl wystroju

Kominki o mocnym, wyrazistym charakterze (szczególnie klasyczne, otwarte paleniska murowane) to doskonały wybór do mieszkań w stylu prowansalskim, rustykalnym czy klasycznym. Świetnie wyglądają np. na tle ceglanej ściany, zarówno surowej, jak i bielonej. Dobrze sprawdzi się także wykończenie takiego kominka drewnem (np. w formie cokołu, na którym staną dekoracje i bibeloty). Jeśli wolimy kominek w pełni wmurowany w ścianę, nad nim (przynajmniej metr od paleniska) można umieścić półki, które zastąpią cokół. Nad kominkiem klasycznym doskonale prezentują się również lustra w eleganckich oprawach.

Oczywiście kominek w salonie wcale nie musi być mocno wyeksponowany. Nowoczesne modele zamknięte często mają wyjątkowo minimalistyczną konstrukcję, która pozwala wtopić ten element wyposażenia w tło. Takie kominki są idealnie do aranżacji w minimalu czy w stylu loftowym. Mają elegancki, ale nienachalny charakter i z powodzeniem mogą być montowane w mało wyeksponowanych częściach salonu. Te formy dobrze wyglądają np. w zestawieniu z surowym betonem, ale również z klasycznym tynkiem i rozmaitymi tapetami czy farbami.

Właściwie dobrany kominek do salonu zapewni zatem nie tylko wysoką funkcjonalność i doskonałe dogrzanie pomieszczenia. Jest też wyjątkowo ciekawym i estetycznym elementem, który wspaniale wpływa na atmosferę, nadając jej przytulności, ciepła i elegancji.