Domowe DIY zyskuje coraz większą popularność. To nic innego jak samodzielne tworzenie przedmiotów użytkowych i dekoracyjnych. Umożliwia zatem pozyskanie unikatowego, niepowtarzalnego wyposażenia domu doskonale dopasowanego do indywidualnego gustu, preferencji i aranżacji. Sprawdź zatem, czym są akcesoria, dodatki i meble DIY i jak je tworzyć!

DIY — co to jest i skąd się wzięło?

DIY to skrót od angielskiego Do It Yourself, czyli zrób to sam. Oznacza zatem samodzielne, niekomercyjne wykonywanie rozmaitych przedmiotów bez angażowania profesjonalistów, wyspecjalizowanych maszyn i zakładów produkcyjnych.

Historia DIY w zasadzie nie ma jasnego początku. W końcu ludzie od zawsze samodzielnie wykonywali wiele rzeczy — czy to użytkowych, czy czysto dekoracyjnych. Można więc powiedzieć, że koncepcja Zrób To Sam jest równie stara, jak gatunek ludzki.

Niemniej korzeni współczesnego ruchu DIY upatruje się w subkulturach hippisów i punkowców. To oni samodzielnie wydawali ziny — amatorskie magazyny, np. o muzyce — oddolnie i bez systemowego wsparcia organizowali koncerty, nagrywali i wydawali płyty itd.

Koncepcja DIY mocno rozwijała się w różnych środowiskach artystycznych. Twórcy — malarze, rzeźbiarze, muzycy, performerzy itd. — nie grzeszyli nadmiarem pieniędzy, więc wiele rzeczy musieli organizować samodzielnie. 

W nowojorskiej dzielnicy SoHo artyści zaczęli wynajmować tanie przestrzenie pofabryczne na swoje mieszkania i pracownie. Meble, przedmioty użytkowe i dekoracje często robili samodzielnie z materiałów pozyskanych tanim sumptem choćby na śmietnikach. DIY stało się więc podstawą wyposażenia. Był to początek ery loftów i stylu industrialnego, który dziś kojarzy się z luksusem i ekstrawagancją, ale na początku wynikał z oszczędności.

Współczesne DIY

Dzisiejsze DIY mocno związane jest z nurtami ekologicznymi, przede wszystkim z koncepcjami Less Waste i Zero Waste. Chodzi o maksymalne wykorzystanie zasobów, surowców wtórnych i pozornych śmieci. Stare przedmioty zyskują więc nowe życie, często w zupełnie niespodziewanej i zaskakującej formie.

Na fali nurtów eko tworzy się także kosmetyki DIY, domowe środki czystości i artykuły higieniczne. Coraz więcej osób wraca do praktyk związanych z samodzielnym wyrabianiem i przetwarzaniem żywności. Wraca więc moda na słoiki, domowe wędliny, samodzielne wypiekanie chleba itd. Popularnością cieszy się także DIY dla dzieci — samodzielnie tworzone zabawki, ozdoby, a nawet wyposażenie do pokoików dziecięcych. DIY dotarło też do świata mody i coraz więcej osób przerabia, a nawet szyje od podstaw swoją odzież.

W zasadzie nie ma zatem takiej dziedziny, do której koncepcja DIY by nie dotarła. Co więcej, to nie tylko sposób na oszczędność i nie wynika jedynie z konieczności. Obecnie DIY jest nie tylko ekonomiczne i ekologiczne, ale po prostu modne. Samodzielnie wykonane przedmioty są unikatowe, pozwalają wyrazić siebie, a ich tworzenie daje ogromną satysfakcję. Dzięki DIY każdy staje się rzemieślnikiem i artystą. Dla wielu jest to więc nie tylko hobby, ale sposób na wyrażenie siebie i rozwijanie własnej kreatywności.

DIY na sprzedaż

Coraz częściej DIY staje się też sposobem na życie. Choć komercjalizacja zaprzecza nieco samej idei (definicja podaje, że DIY jest niekomercyjne), to jednak coraz więcej osób sprzedaje wytwarzane przez siebie przedmioty. Po latach zachwytu nad automatyzacją procesów produkcyjnych oraz szybkim, tanim i masowym wytwarzaniem rzeczy widzimy więc powrót do rękodzieła, rzemiosła i stojącej za nimi niepowtarzalności.

Trzeba jednak uważać, bo w sieciowych sklepach spotykamy już działy z produktami DIY. To oczywiście wyłącznie chwyt marketingowy. Masowo i maszynowo produkowane przedmioty mają się nijak do prawdziwego DIY. Nie dajmy się zatem nabrać, zróbmy coś samemu, ewentualnie kupujmy od prawdziwych rękodzielników i rzemieślników, którzy rzeczywiście tworzą samodzielnie.

DIY do domu

Domowe DIY (DIY Home) to samodzielne produkowane wyposażenie do domu. Koncepcja zakłada wytwarzanie elementów użytkowych i dekoracyjnych.

Własnoręcznie wykonane wyposażenie to idealny sposób na unikatową aranżację doskonale dopasowaną do osobistych preferencji, gustu, stylu i potrzeb. Mieszkanie urządzone z pomocą akcesoriów, dodatków, a nawet mebli DIY zyskuje duszę i jest odzwierciedleniem osobowości mieszkańców.

Każdy drobiazg można tu spersonalizować, tworząc go od podstaw lub przerabiając gotowe produkty. Efektem jest odejście od mieszkania z katalogu — urządzonego tak, by wyglądało pięknie na zdjęciu, ale w zasadzie jałowego, pozbawionego emocjonalności i osobistego charakteru. Powstaje natomiast prawdziwy dom, w którym przedmioty mają wartość sentymentalną i osobistą. Są ważne dla mieszkańców, bo zrobione ich rękoma.

Ponadto domowe DIY pozwala na funkcjonalne dostosowanie wyposażenia do potrzeb mieszkańców. Samodzielnie wykonane przedmioty tworzy się tak, by odpowiadały na indywidualne potrzeby. Są “skrojone na miarę”, a przez to wygodniejsze, praktyczniejsze i bardziej ergonomiczne w użytkowaniu.

Koncepcja DIY pozwala więc na samodzielnie wytwarzanie wyposażenia, które doskonale odpowiada mieszkańcom pod względem estetycznym i funkcjonalnym. To jak rzeczy na indywidualne zamówienie  — są dopasowane do użytkownika w najmniejszych detalach.

Meble DIY

Za meble DIY uznaje się zarówno takie tworzone od podstaw, jak i odnawiane lub modyfikowane samodzielnie. Jest to zatem bardzo szeroka kategoria obejmująca wiele opcji i możliwości.

Meble DIY od podstaw

Jeszcze do niedawna dużą popularnością cieszyły się meble DIY zrobione z palet. Kilka lat temu były prawdziwym krzykiem mody. Wyszlifowane, obrobione palety ustawiało się w salonach jako stoliki kawowe, w sypialniach wykorzystywano je zamiast ramy i stelaża łóżka, a na tarasach i w ogrodach okładano je poduchami i stosowano jako siedziska.

Takie konstrukcje z palet stały się wręcz symbolem mebli DIY. Materiał na nie jest relatywnie łatwy do pozyskania i tani, a sama budowa mebli prosta, nie wymaga specjalnych umiejętności czy wielu narzędzi.

Jednak meble DIY to nie tylko tak proste konstrukcje. Do ich produkcji wykorzystuje się różnorodne materiały i techniki. Proste w budowie, a przy tym funkcjonalne i estetyczne są takie meble DIY, jak regały, półki wiszące, skrzynie i kontenery do przechowywania, a także stoły i biurka.

Nieco więcej inwencji i umiejętności wymagają szafki, komody czy witryny. Do ich produkcji niezbędne są nie tylko odpowiednie materiały konstrukcyjne, ale i okucia — zawiasy, prowadnice szuflad, uchwyty itd. Na szczęście takie elementy bez trudu dostaniemy obecnie w niemal każdym sklepie budowlanym (ale także u rzemieślników!).

Stworzyć można zatem wszystko I choć trudniejsze projekty wymagają pewnej wprawy, umiejętności i odpowiednich narzędzi, te prostsze wykona w zasadzie każdy.

Renowacja i modyfikacja mebli

Meble DIY to nie tylko te wykonane od podstaw. Bardzo popularny jest nurt DIY polegający na renowacji i modyfikacji gotowego wyposażenia. Meble do tego celu pozyskuje się na pchlich targach, wyprzedażach garażowych, a nawet na wystawkach i śmietnikach. Niejednokrotnie trafia się na prawdziwe perełki, które po renowacji stają się chlubą domu.

Samodzielna renowacja i modyfikacja mebli to różnorodne zabiegi — od usuwania usterek, wymiany tapicerki czy malowania do bardziej skomplikowanych technik, takich jak np. decoupage. Możliwości jest tu naprawdę bez liku.

Co ważne, modyfikacja i renowacja DIY pozwala na indywidualizację mebli nawet tym osobom, które nie mają zdolności, chęci czy narzędzi do budowy wyposażenia od podstaw. Wiele ze stosowanych tu metod jest bardzo prosta i niewymagająca, możliwa do przeprowadzenia w każdym domu.

Oczywiście do takich działań potrzebne jest odpowiednie wyposażenie, które da się odnowić czy zmienić. Najlepiej sprawdzają się meble drewniane. Łatwo do nich dorobić brakujące elementy oraz usunąć z nich stare powłoki i nałożyć nowe. Drewno łatwo wyszlifować, usuwając rysy i niedoskonałości, można je też wypełnić odpowiednimi szpachlami. Istnieją też liczne techniki wykończenia drewna — farbami, bejcami, olejami, lakierami itd. — co pozwala na dużą swobodę w kreowaniu ostatecznego wyglądu takich mebli DIY.

Co ważne, modyfikować można nawet nowe meble drewniane i to w różnym zakresie — od zmiany koloru przez dodanie motywów zdobniczych metodą decoupage aż po rzeźbienie, tłoczenie i inne metody kształtowania elementów.

Z czego można zrobić meble DIY?

Meble DIY można wykonać w zasadzie ze wszystkiego. Doskonale sprawdzają się materiały z odzysku. Chodzi nie tylko o drewno rozbiórkowe, ale też o gotowe elementy — wspomniane palety, drzwi, skrzynki, pudła i oczywiście stare meble.

Takie rzeczy możemy mieć na strychu czy w piwnicy, a jesli nie, bez trudu znajdziemy je na pchlich targach, wyprzedażach garażowych, a nawet na śmietniskach i wystawkach.

Wiele mebli DIY robi się jednak z nowych materiałów — płyty OSB, sklejki, nowego drewna itd. Pozwalają one na większą swobodę w kształtowaniu formy, bo o każdym drobiazgu decydujemy sami i nie jesteśmy zdani na gotowy produkt, który tylko przerabiamy. Wiele takich materiałów kupuje się w sklepach budowlanych, ale często można je też dostać po remontach czy budowach — za grosze, a nawet za darmo.

Na meble DIY doskonale nadają się także stare tekstylia. Wykorzystamy je na tapicerki (np. kreatywne patchworki) czy wygodne beanbagi, pufy itp. Idealnie sprawdzą się także na dodatki i dekoracje.

Meble DIY pozwalają na dużą kreatywność, warto więc myśleć nieszablonowo. Słyszałem już o kompletach wypoczynkowych (sofa + fotele) z butelek, regałach z drewnianych skrzynek po warzywach i owocach, pufach z opon czy stoliku kawowym z silnika samochodowego.

Jedynym ograniczeniem jest więc wyobraźnia, a materiały do produkcji mebli DIY są dosłownie wszędzie wokół nas.

Zalety mebli DIY

Meble DIY mają wiele zalet. Omówiłem już indywidualny charakter takiego wyposażenia, a więc dopasowanie go do konkretnych gustów oraz potrzeb funkcjonalnych mieszkańców. To jednak nie koniec.

Meble DIY to także oszczędność pieniędzy, często bardzo duża. Materiały do ich stworzenia można czasem uzyskać wręcz bezkosztowo, a nawet jeśli kupujemy je w sklepie, są zdecydowanie tańsze niż gotowe meble.

Niewątpliwą zaletą jest też ekologiczność mebli DIY. Koncepcja ta pozwala na wykorzystanie starych materiałów i przedmiotów i nadanie im nowego życia. Redukuje się zatem ilość generowanych odpadów. Sztandarowym przykładem może być kultowe biurko Jeffa Bezosa (założyciela Amazona), które wykonał ze starych drzwi. I choć sam Bezos jest postacią kontrowersyjną, taki pomysł na oszczędność i wykorzystanie tego, co pozornie jest już odpadem, doskonale wpisuje się w koncepcję DIY.

Nie można też mówić o DIY, bez podkreślenia czystej radości, jaką daje samodzielna produkcja wyposażenia. To właśnie satysfakcja płynąca z wykonania czegoś własnymi rękami w dużej mierze odpowiada za rosnąca popularność tej koncepcji. Człowiek ma naturalną potrzebę tworzenia i wpływania na swoje otoczenie, a DIY jest do tego doskonałym narzędziem. To zaleta, która naprawdę jest nie do przecenienia

Dodatki DIY — sposób na unikatową aranżację

Meble DIY to jedno, ale równie ważne w domu są dodatki i dekoracje. Te także można robić samodzielnie.

Wyposażenie DIY to między innymi elementy funkcjonalne. Najprostsze do wykonania są różnego rodzaju pojemniki i organizery. Stare pudełka, skrzynki, koszyki, donice wiaderka i podobne przedmioty ozdabia się, modyfikuje i dopasowuje do aranżacji, tworząc wysoce praktyczne, a przy tym estetyczne przedmioty.

Popularne jest także tworzenie tekstyliów metodą DIY. Wykonuje się więc poszewki na poduchy, narzuty na łóżko czy sofę, koce, pledy itp. Korzysta się w tym celu choćby ze starych, znoszonych już ubrań, które miały trafić na śmietnik.

Dużym wzięciem cieszą się obecnie również makramy, wiklinowe plecionki czy przedmioty robione na szydełku. Techniki te pozwalają tworzyć zarówno wyposażenie użytkowe — pojemniki, podkładki itd., jak i dekoracyjne.

Najbardziej popularne domowe DIY dotyczy właśnie dekoracji. Różnego rodzaju stroiki i bibeloty wykonuje się w zasadzie ze wszystkiego. Często są to ozdoby sezonowe i okazjonalne. Jesienią robi się je zatem z szyszek, liści i gałązek drzew iglastych. Wiosną z kwiatów, bazi itp.

Tu również DIY nie ogranicza się do tworzenia od podstaw. Modyfikuje się także gotowe rzeczy. Różnymi metodami ozdabia się naczynia, ramy zdjęć, lustra, donice i wszelkie inne elementy domowego wyposażenia.

Nie ma takiej rzeczy, której nie można zmienić metodami DIY. Zawsze da się coś przemalować, dokleić, zetrzeć, uciąć lub dołożyć. Właśnie dlatego domowe DIY jest tak popularne — daje swobodę kreowania przestrzeni tak, jak nam się podoba. Jest pełne kreatywności, radości i luzu — to idealne hobby dla tych, którzy szukają odskoczni od konsumpcjonistycznego i kapitalistycznego trybu życia.