Drewniane meble ogrodowe wciąż pozostają popularne. Wynika to z ich wysokiej jakości, trwałości i doskonałego wyglądu. Niestety, surowe drewno jest dosyć podatne na warunki atmosferyczne. Warto więc wiedzieć, jak zabezpieczyć drewniane meble ogrodowe przed wilgocią, zmianami temperatur oraz promieniowaniem UV.

Jakie wady i zalety mają drewniane meble ogrodowe?

Zacznijmy od tego, czy w ogóle warto wybrać drewniane meble ogrodowe. Jakie są ich największe zalety i wady i czemu wciąż pozostają takie modne?

Odpowiedź wydaje się stosunkowo prosta — lite drewno jest materiałem wyjątkowo wdzięcznym. Ponieważ jest dosyć łatwe w obróbce, pozwala na tworzenie ciekawych form — tak minimalistycznych, jak i mocno wybujałych, dekoracyjnych. Drewno to także doskonały wygląd. Rysunek usłojenia wprowadza ciekawe, niepowtarzalne, ale nienachalne faktury i wzory. Barwa drewna jest ciepła, miła dla oka i pomaga tworzyć przytulny klimat. Drewno jest też wyjątkowo mocne. Wykazuje wysoką odporność na uszkodzenia mechaniczne — złamania, wyszczerbienia, pękanie itp.

Nie dziwi zatem, że meble z litego drewna cieszą się ogromną popularnością. Większość osób uważa jednak, że ten materiał jest odpowiedni jedynie na meble domowe. Taki pogląd wynika z przeświadczenia, że drewniane meble ogrodowe szybko ulegają zniszczeniu w wyniku działania warunków atmosferycznych.

Oczywiście nie da się ukryć, że drewno szybko niszczeje, kiedy wystawione jest na deszcz, śnieg, skrajnie wysokie i niskie temperatury. Istnieją jednak wysoce skuteczne metody zabezpieczenia mebli przed szkodliwym działaniem takich czynników. Co więcej, odpowiednie impregnaty, farby, lakiery czy oleje pomagają też zabezpieczyć drewno przed pleśnią, grzybami coraz szkodnikami — np. kornikami. Dzięki temu drewniane meble ogrodowe mogą służyć naprawdę długo i zachowują swój wyjątkowy wygląd.

Zalety mebli ogrodowych z drewna

Główne zalety drewnianych mebli ogrodowych to zatem ich wyjątkowo atrakcyjny wygląd, wysoka wytrzymałość mechaniczna, a przy odpowiednim zabezpieczeniu również odporność na warunki atmosferyczne.

Drewno jest materiałem wyjątkowo uniwersalnym. Wykonane z niego sprzęty można wykorzystać zarówno w aranżacjach klasycznych, jak i nowoczesnych. Doskonale pasują do wystrojów minimalistycznych, jak i tych o mocno dekoracyjnym charakterze.

Drewniane meble ogrodowe świetnie komponują się też z zielenią. Naturalny materiał ze swoim rysunkiem usłojenia i przyjemną barwą idealnie wpisuje się w ogród i pomaga w tworzeniu spokojnych, zacisznych, a jednocześnie bardzo eleganckich miejsc wypoczynku.

Dużym, atutem drewnianych mebli jest też łatwość zmiany ich wyglądu lub ich renowacji. Drewno można bowiem szlifować czy uzupełniać specjalnymi szpachlami do drewna. Łatwo je pomalować, by zmienić kolor mebli, ale też usunąć z nich farbę, by przywrócić im naturalny wygląd.

Wady drewnianych mebli ogrodowych

Drewniane meble ogrodowe niestety mają też swoje wady. Największą z nich jest wspomniana już podatność na warunki atmosferyczne. Można jej zaradzić przez odpowiednie zabiegi zabezpieczające i regularną konserwację. Podkreślić warto słowo “regularną”. Niestety, ale pielęgnacja mebli z drewna wymaga systematyczności, co dla wielu osób jest dużą wadą.

Warto jednak zaznaczyć, że wcale nie ma się czego obawiać. Pielęgnacja mebli drewnianych nie jest trudna ani bardzo czasochłonna. Tak naprawdę poważniejsze działania (np. odnowienie powłok z farby czy lakieru) wykonuje się raz na kilka lat. Regularnie trzeba tylko czyścić meble ogrodowe, a na zimę również prawidłowo je magazynować.

Wiele osób jako wadę drewnianych mebli ogrodowych wymienia również fakt, że “pracują”. To określenie oznacza, że drewno zmienia swoje wymiary — puchnie lub kurczy się. Warto jednak zaznaczyć, że procesy te można znacząco ograniczyć przez zabezpieczenie mebli. Zmiana wymiarów następuje bowiem przede wszystkim w wyniku wchłaniania i parowania wody, czemu zapobiegają odpowiednie powłoki (oleje, lakiery itp.).

Nieprawidłowo zabezpieczone drewno rzeczywiście może pracować na tyle, że elementy zaczną pękać czy odkształcać się (dochodzi do tzw. zwichrowania drewna).

Oczywiście, aby uniknąć problemów z “pracującym” drewnem, trzeba wybierać wyłącznie meble z materiału odpowiednio wysezonowanego. Takie drewno musi być dobrze wysuszone, właściwie przechowywane i poddane obróbce w odpowiednich warunkach. Jeśli surowiec będzie kiepski, nawet najlepsze zabiegi pielęgnacyjne i zabezpieczające nie pomogą.

Zabezpieczenie mebli ogrodowych z drewna egzotycznego i rodzimego

Drewniane meble ogrodowe mogą być wykonane z gatunków rodzimych lub egzotycznych. Trzeba wiedzieć, że wpływa to nie tylko na wygląd (I cenę!), ale także na trwałość i konieczne zabiegi pielęgnacyjne oraz zabezpieczające.

Drewno egzotyczne zawiera więcej naturalnych substancji oleistych. Z tego powodu jest odporniejsze na warunki atmosferyczne. Meble z dobrego drewna egzotycznego nie wymagają nawet impregnowania. Wystarczy je olejować, a na zimę schować w chłodne, mało wilgotne miejsce — np. do garażu, piwnicy czy szopy w ogrodzie. Nie poleca się magazynowania ich w pomieszczeniach ogrzewanych (szczególnie w pobliżu źródła ciepła), bo prowadzi to do nadmiernego wysychania.

Jeśli chodzi o drewniane meble ogrodowe z gatunków występujących w naszym regionie geograficznym, to poleca się przede wszystkim meble bukowe i meble dębowe. Wynika to z doskonałych właściwości tych surowców. Zarówno dąb, jak i buk cechuje się wysoką twardością i dużą gęstością. Oznacza to, że takie drewno jest mocniejsze, jak i bardziej odporne na warunki atmosferyczne.

Wysoka gęstość to trudniejsze wnikanie wody, mniejsza podatność na zmiany temperatur czy “twardszy orzech do zgryzienia” dla szkodników żerujących na drewnie. Oczywiście te meble też wymagają odpowiedniego zabezpieczenia, ale są też naturalnie trwalsze i odporniejsze, co przekłada się na ich większą żywotność. Drewniane meble ogrodowe z rodzimych gatunków wymagają zarówno impregnowania, jak i odpowiedniego wykończenia powierzchni — np. z pomocą farby, lakierobejcy lub oleju.

Czemu należy zaimpregnować drewniane meble ogrodowe?

Impregnaty do drewna to środki, które wnikają głęboko w strukturę materiału, chroniąc przed wnikaniem wody. Impregnacja drewnianych mebli ogrodowych to zabieg absolutnie konieczny, by ochronić je przed wilgocią — zarówno tą w formie opadów, jak i tą, którą drewno może chłonąć z powietrza.

Dobre impregnaty to jednak nie tylko zabezpieczenie przed wilgocią. Odpowiednie środki zawierają też substancje odstraszające szkodniki, zapobiegające rozwojowi pleśni czy grzybów. To bardzo istotne w przypadku mebli ogrodowych, bo właśnie te czynniki są częstym problemem.

Impregnowanie drewnianych mebli ogrodowych powinno być przeprowadzone w sposób odpowiedni. Warto zawsze trzymać się wytycznych producenta danego preparatu. Co istotne, impregnat wnika w drewno — ma dotrzeć w jego głębokie warstwy. W związku z tym lekkie przemalowanie nim po wierzchu absolutnie nie wystarczy. Dawka impregnatu musi być odpowiednio odmierzona.

Trzeba jednak wiedzieć, że same impregnaty mają różną wydajność w zależności od konkretnego preparatu. Co więcej, wiele zależy od gatunku drewna, ponieważ poszczególne jego rodzaje mają inną chłonność i gęstość (im gęstszy materiał, tym więcej impregnatu potrzeba, by wysycić nim drewno). Zużycie impregnatu zależy też od wilgotności drewna oraz od sposobu samej impregnacji.

To informacje bardzo istotne, ale przede wszystkim przy pierwszej impregnacji. Tej natomiast powinien dokonać sam producent drewnianych mebli. Warto o to dopytać przy zakupie mebli. Najlepiej wybierać te z drewna impregnowanego ciśnieniowo, co zapewnia najlepsze wnikanie środka w głąb materiału.

Konserwacyjna impregnacja mebli ogrodowych

Impregnowanie drewnianych mebli ogrodowych z pozoru brzmi skomplikowanie. Laik może mieć problem z dokładnym wyliczeniem, ile impregnatu potrzebuje, nie mówiąc już o dostępie np. do metody ciśnieniowej. Nie jest to jednak taki problem, jak może się wydawać.

Jak wspomniałem, producenci dobrych mebli ogrodowych sami dbają o porządną impregnację wstępną. Takie meble powinny być dobrze zabezpieczone już w momencie ich kupna. Celem impregnowania takich mebli przez samego użytkownika jest jedynie odnowienie i wzmocnienie ochrony. Taki zabieg wykonuje się raz na kilka lat, by upewnić się, że meble są dobrze zabezpieczone.

Do takiej konserwacyjnej impregnacji mebli wystarczy już tylko wałek lub pędzel i trochę cierpliwości. Ilość potrzebnego impregnatu można ocenić “na oko” — po tym, jak bardzo drewno go wchłania.

Powierzchniowa ochrona mebli ogrodowych z drewna — farba, olej czy lakierobejca?

Impregnacja drewna to istotny zabieg zabezpieczający meble ogrodowe, ale nie jedyny, jaki należy wykonać. O ile porządną impregnację w celach konserwacyjnych wykonuje się rzadko, w wieloletnich odstępach, o tyle częściej należy odświeżać wierzchnie warstwy ochronne.

Po zaimpregnowaniu drewno należy bowiem pokryć czymś, co zapewni zewnętrzną izolację materiału od środowiska. Sprawdzają się tu odpowiednie farby, lakiery i lakierobejce czy oleje.

Celem nakładania tych środków zawsze jest izolacja drewna od bezpośredniego działania wilgoci, ale również zabezpieczenie przed promieniowaniem UV czy zmianami temperatur, jak i przed uszkodzeniami mechanicznymi (np. zadrapaniami). Dodatkowo poszczególne materiały wykończeniowe wpływają na wygląd drewnianych mebli ogrodowych — mogą zmieniać ich barwę czy fakturę, tworząc powierzchnie matowe, satynowe lub połyskliwe. Niektóre z nich zakrywają rysunek usłojenia, inne mogą go uwydatnić, a jeszcze inne są neutralne — pozostawiają naturalną barwę drewna.

Wykończenie drewnianych mebli zależy zatem od wielu czynników — m.in. od oczekiwanych efektów funkcjonalnych, jak i estetycznych.

Farby do drewna

Pokrycie drewnianych mebli ogrodowych farbą to propozycja przede wszystkim dla tych, którym zależy na zmianie koloru wyposażenia. Paleta barw do wyboru jest w zasadzie nieograniczona, można więc uzyskać dowolne efekty i dopasować meble do każdej aranżacji.

Farbę trzeba jednak wybierać z uwagą. Powinien to być preparat przeznaczony do malowania drewna i odporny na warunki atmosferyczne. Warstwa farby powinna być elastyczna, by pracowała razem z drewnem, dzięki czemu nie pokruszy się i nie złuszczy. Dobra farba utrzyma się na meblach nawet kilka lat, po których wymagane będzie ponowne malowanie (a może przy okazji zmiana koloru?)

Lakierobejce

Lakierobejce do drewnianych mebli ogrodowych to idealna propozycja dla fanów klasyki. Są to bowiem jedne z najczęściej wykorzystywanych materiałów wykończeniowych do drewna.

Wizualnie lakierobejce dają ciekawe efekty. Pozwalają zabarwić drewno  — przyciemnić, je, rozjaśnić czy lekko zmienić kolor — ale są też półtransparentne (półprzezroczyste). Oznacza to, że nie zakrywają rysunku usłojenia. Właściwie dobrane mogą go wręcz uwydatnić. Lakierobejce są więc szczególnie polecane do drewnianych mebli ogrodowych z gatunków szlachetnych. Pięknie podkreślają urodę bukowych czy dębowych słojów.

Lakierobejce, podobnie jak farby, tworzą warstwę wierzchnią, która chroni meble przed czynnikami atmosferycznymi. Jednak porządne lakierobejce są też wyjątkowo twarde, a to dodatkowa ochrona przed zarysowaniami czy przecieraniem.

Z czasem jednak nawet taka powłoka ulega uszkodzeniom i wtedy konieczne jest jej odświeżenie. Lakierowanie mebli ogrodowych należy wykonać, gdy widzimy ubytki — odpryski, przetarcia itp., ale również, gdy kolor straci swoją wyrazistość (lakierobejce z czasem blakną na słońcu).

Olejowanie drewnianych mebli ogrodowych

Ostatnią propozycją na wykończenie i zabezpieczenie drewnianych mebli ogrodowych jest olejowanie.

Odpowiednie oleje do drewna doskonale zabezpieczają je przed wnikaniem wilgoci, ale ceni się je również za wyjątkowe efekty wizualne. Oleje nie tworzą bowiem powierzchniowej powłoki na drewnie, a wnikają w jego głąb. Dzięki temu nienaruszony pozostaje rysunek usłojenia oraz naturalna barwa materiału. Wyrazista i wyczuwalna pod palcami pozostaje również faktura drewna.

Oleje do drewna są też wyjątkowo ekologiczne — to naturalne środki pozyskiwane z roślin. Nie zagrażają więc środowisku, a zabezpieczone nimi drewno można swobodnie recyklingować czy utylizować.

Olejowane drewniane meble ogrodowe to zatem doskonały wybór dla fanów naturalnego wyglądu drewna i ekologii. Trzeba jednak zaznaczyć, że ta metoda zabezpieczenia przed warunkami atmosferycznymi wymaga największej regularności przy konserwacji. Olejowanie warto bowiem przeprowadzać nawet 2-3 razy w sezonie, a jeśli meble stoją w słońcu, nawet częściej.

Na szczęście olejowanie mebli nie jest trudne i nie wymaga specjalistycznych narzędzi czy umiejętności. Cały proces krok po kroku przedstawia nasz poradnik olejowania.