Pomieszczenie gospodarcze może pełnić wiele istotnych w domu funkcji. Można je wykorzystać jako spiżarnię, garderobę, pralnię czy po prostu praktyczny schowek. Aby spełniło swoją rolę, musi jednak być odpowiednio zorganizowane. Sprawdź zatem, gdzie i jak urządzić domowe pomieszczenie gospodarcze.

Pomieszczenie gospodarcze i jego funkcje

Pomieszczenia gospodarcze jeszcze niedawno były domeną przede wszystkim domów jednorodzinnych. Coraz częściej jednak pojawiają się również w miejskich mieszkaniach w blokach czy kamienicach. Pomagają bowiem w zachowaniu porządku w domu, dobrej organizacji przestrzeni i wydzieleniu bardzo praktycznych stref funkcjonalnych.

Takie pomieszczenia gospodarcze zyskują popularność, tym bardziej że od dobrych kilku lat rezygnuje się z domów podpiwniczonych czy funkcjonalnych strychów. W aranżacjach wnętrz coraz mocniejszy nacisk kładzie się też na minimalizm i ograniczenie ilości wyposażenia, a więc również mebli do przechowywania. 

Pojawia się zatem potrzeba ulokowania gdzieś całego “bałaganu”, który wcześniej lądował np. w szafie w salonie czy przedpokoju. Odkurzacze, mopy, deski do prasowania, suszarki do prania, ale też zapasy żywności, przetwory czy inne produkty kupowane w większych ilościach lądują Więc w pomieszczeniach gospodarczych.

Właśnie dlatego takie pomieszczenie gospodarcze większości osób w pierwszej chwili kojarzy się ze schowkiem. To jedna z jego najważniejszych funkcji, choć schowki też mają swoją specyfikę. W końcu garderoba to nic innego jak schowek na ubrania, a spiżarnia — schowek na żywność.

Domowe pomieszczenie gospodarcze nie musi jednak służyć wyłącznie jako magazyn. Jeśli mamy dość miejsca (i odpowiednie instalacje), możemy tu urządzić pralnię, suszarnię czy prasowalnię. Można tu także stworzyć wygodne miejsce do uprawiania hobby czy wykonywania rozmaitych brudnych prac domowych. Wszystko zależy od potrzeb domowników, ich inwencji i organizacji pomieszczenia gospodarczego.

Gdzie umieścić domowe pomieszczenie gospodarcze?

To, jak wykorzystamy pomieszczenie gospodarcze, zależy zatem w dużej mierze od jego wyposażenia, ale nie tylko. Dosyć istotna jest również lokalizacja.

Położenie pomieszczenia gospodarczego w mieszkaniu w dużym stopniu determinuje jego funkcję. Chcąc stworzyć spiżarnię, raczej myślimy o wydzieleniu pomieszczenia przy kuchni, z kolei garderobę umiejscowimy przy sypialni, a pralnię w pobliżu łazienki.

Wynika to nie tylko z wygody i ergonomii takiego układu, ale także z powodów praktycznych. Pralnia wymaga np. odpowiedniej instalacji wodno-kanalizacyjnej, a taka jest w łazience. Łatwiej zatem poprowadzić rury do sąsiadującego pomieszczenia, niż ciągnąć je przez pół domu.

Jednak wygoda i ergonomia też grają istotną rolę. Garderoba jest szczególnie potrzebna rano i wieczorem, aby przygotować się na nadchodzący dzień czy odłożyć ubrania przed snem. Powinna więc być blisko sypialni. Spiżarnia też musi być “na wyciągnięcie ręki” gotującego, który potrzebuje konkretnych produktów. Lokuje się ją zatem tuż przy kuchni.

Co istotne, wiele pomieszczeń gospodarczych organizuje się nie tyle w pełnoprawnych pokojach, ile w miejscach nie do końca typowych i trudnych do innego zagospodarowania. Magazyn narzędzi, środków czystości, ale też produktów spożywczych można np. wydzielić pod schodami czy w różnych wnękach. Pozwala to efektywniej zarządzać przestrzenią mieszkania i wykorzystać ją w pełni.

Pomieszczenie gospodarcze w mieszkaniach gotowych

Pomieszczenie gospodarcze o określonej funkcji najlepiej zaplanować już na etapie projektowania mieszkania. Można wtedy dokładnie przemyśleć, jaką rolę przypiszemy takiemu miejscu, ile przestrzeni będzie potrzebne, gdzie ma się ono znaleźć itd.

Takie podejście nie zawsze jest możliwe. Wtedy zaczynają się kombinacje. W starym budownictwie jest zazwyczaj (choć nie zawsze) nieco łatwiej. Stare mieszkania przeważnie były bowiem większe niż współczesne. Często miały też nieco dziwaczne rozwiązania architektoniczne. Spotyka się w nich rozmaite wnęki i kąty idealne na pomieszczenia gospodarcze.

Nowoczesne mieszkania są nieco trudniejsze do reorganizacji i trudniej w nich znaleźć dodatkowe miejsce na pomieszczenia gospodarcze. Czasem trzeba nieco przestawić ścianki działowe, zmniejszyć inne pokoje, zmienić układ itp.

Warto jednak pamiętać, że pomieszczenia gospodarcze mają na celu zwiększenie funkcjonalności mieszkania. Może więc warto poświęcić kawałek sypialni, by stworzyć garderobę, dzięki której z samej sypialni znikną szafy, komody i regały. Takie meble często zabierałyby więcej przestrzeni, niż wymaga dobrze wyposażona garderoba.

Tak samo nawet niewielki schowek z zabudową od podłogi aż po sufit pozwoli uwolnić salon, kuchnię czy korytarz od zalegających tu gratów. Pomieści bowiem odkurzacz, mopy i szczotki, ubrania sezonowe, narzędzia oraz inne graty i szpargały używane okazjonalnie, a gromadzone normalnie w innych częściach domu.

Przemyślane, dobrze wyposażone i odpowiednio ulokowane pomieszczenie gospodarcze warto więc zorganizować nawet na małym metrażu. Pozwala ono bowiem oczyścić inne pomieszczenia z rozmaitych przedmiotów i mebli do ich przechowywania. W większości przypadków kosztem niewielkiej przestrzeni na pomieszczenie gospodarcze zyskuje się więc znacznie więcej miejsca w pozostałych częściach domu.

Jak urządzić pomieszczenie gospodarcze o różnych funkcjach?

Na tym etapie wiemy już, jaką rolę mogą pełnić pomieszczenia gospodarcze i gdzie się je lokuje. Warto zatem powiedzieć kilka słów o wyposażeniu. To ono w największej mierze determinuje funkcję.

Oczywiście poszczególne pomieszczenia gospodarcze będą wymagały mniej lub więcej miejsca, by dobrze spełniać swoją rolę. Pralnia z suszarnią i prasowalnią to już właściwie pełnowymiarowy pokój, podczas gdy praktyczna spiżarnia lub schowek zmieści się w niewielkiej wnęce pod skosem dachu czy pod schodami.

W pomieszczeniach o nietypowym układzie lub wymiarach sprawdzą się meble na wymiar, ale nie tylko. Odpowiednio dobrane regały, komody i szafki czy otwarte półki również spełnią swoją rolę. Przyjrzyjmy się jednak, jakie konkretnie elementy warto umieścić w pomieszczeniu gospodarczym o danym przeznaczeniu.

Spiżarnia

Spiżarnia wykorzystywana jest jako miejsce przechowywania trwałych produktów żywnościowych i niektórych kuchennych sprzętów.

To, jakie produkty znajdą się w spiżarni, zależy od panujących w niej warunków. Takie pomieszczenie gospodarcze nie musi mieć okna i ogrzewania. Umieszczone przy kuchni, będzie jednak zbyt ciepłe na produkty nietrwałe. Dlatego spiżarnia zazwyczaj służy jako magazyn żywności o długim terminie przydatności do spożycia, a więc wekowanych przetworów, puszek czy produktów suchych (kasz, makaronów itd.). To także doskonałe miejsce na rzadziej używany sprzęt kuchenny.

Jeśli chcemy mieć spiżarnię na produkty mniej trwałe, konieczna będzie instalacja systemów chłodzenia i wentylacji. Właściwie zorganizowane pomieszczenie gospodarcze tego rodzaju może być odpowiednie nawet do przechowywania lub dojrzewania wędlin czy serów. To jednak dosyć specjalistyczne pomieszczenia, które wymagają skomplikowanych instalacji i niemałych nakładów na energię. Rzadko spotyka się zatem klimatyzowane spiżarnie w prywatnych mieszkaniach. Skupmy się zatem na standardowym pomieszczeniu przy kuchni, które ma służyć na produkty trwałe i kuchenne utensylia.

Spiżarnia jest de facto magazynem. Głównym wyposażeniem będą tu więc meble do przechowywania. Pomieszczenie gospodarcze należy wykorzystać w pełni, co oznacza, że najlepiej sprawdzą się wysokie regały od podłogi do sufitu, odpowiednio rozmieszczone półki lub szafki wiszące.

Wiszące meble (półki i szafki) mają tę przewagę, że można je rozlokować wedle własnych potrzeb, np. na określonych, wygodnych wysokościach dopasowanych do tego, co będziemy tu trzymać.

Dobrze przy tym stawiać na modele proste, o minimalistycznej konstrukcji. Takie wyposażenie nie zabiera miejsca, nie przytłacza i nie zagraca pomieszczenia gospodarczego. Dobrym wyborem będzie m.in. półka Minimal, James lub Seti. Meble te można łączyć w większe układy, wieszając obok siebie lub jedna nad drugą. W ten sposób możemy samodzielnie stworzyć “regał”, który obejmie całą ścianę i pozwoli w pełni wykorzystać przestrzeń spiżarni.

Garderoba

Garderoba to pomieszczenie gospodarcze wykorzystywane przede wszystkim do przechowywania odzieży. Jako taka jest po prostu kolejną odsłoną magazynu, choć może też mieć dodatkowe funkcje, o czym dalej.

Przechowywanie odzieży wymaga odpowiedniego podejścia. Do garderoby powinny trafiać ubrania czyste, najlepiej wyprasowane i gotowe do natychmiastowego założenia. Należy je zatem przechowywać tak, by się nie pogniotły, nie ubrudziły i nie zniszczyły.

Wiele ubrań przechowuje się zatem “na wisząco”. To nie tylko marynarki, koszule czy żakiety, ale też sukienki i spodnie. Dla nich odpowiednie będą zatem dobre szafy z drążkiem na wieszaki. Warto postawić na modele wysokie, które pomogą zagospodarować przestrzeń od podłogi do sufitu.

Jeśli jednak chcemy niższą szafę, warto wybrać model prosty, z płaskim szczytem bez gzymsów i dekoracyjnej nadbudowy. Górę takiej szafy wykorzystamy wtedy np. na pudła z obuwiem sezonowym, kapeluszami czy innymi elementami odzieży, które są rzadziej używane. Dobrymi przykładami są modele Greg, Steel i Cubic.

Szafa to oczywiście nie wszystko. Pomieszczenie gospodarcze o funkcji garderoby musi mieć też miejsce na ubrania składane (koszulki, bluzy itd.) oraz na bieliznę, obuwie i akcesoria. Doskonale sprawdzą się więc komody. Wybór jest naprawdę duży i bez trudu da się wybrać model o gabarytach i funkcjonalności dostosowanej do własnych potrzeb.

Ciekawą alternatywą dla komód są meble z przeszkleniem. W garderobie sprawdzą się doskonale, ponieważ chronią ubrania przed kurzem, a jednocześnie zapewniają widoczność. Od razu wiadomo więc, co gdzie jest, dzięki czemu dobór odzieży jest sprawniejszy.

Garderoba z toaletką

Jak wspomniałem, funkcja garderoby nie musi ograniczać się do magazynu na odzież. Jeśli miejsce na to pozwala, warto zorganizować tu także przestrzeń na toaletkę i porządne lustro.

Tak wyposażone pomieszczenie gospodarcze posłuży nie tylko do przechowywania odzieży. Stanie się też wygodną przebieralnią i miejscem, w którym w spokoju ułożymy fryzurę, zrobimy makijaż itd.

Taka garderoba pozwala więc wyeliminować meble do sypialni wykorzystywane do przechowywania. Dodatkowo przejmuje niektóre funkcje łazienki, zwalniając ją dla innych domowników. To szczególnie ważne w dużych rodzinach, w których zajęta łazienka jest częstym powodem problemów i konfliktów. Garderoba z toaletką jest tu przynajmniej częściowym rozwiązaniem.

Pralnia i suszarnia

Domowe pomieszczenie gospodarcze często pełni rolę pralni, suszarni i prasowalni. Suszarki do ubrań zajmują sporo miejsca, ciężko wkomponować je w wystrój salonu czy sypialni. Nie tylko psują wystrój, ale też po prostu przeszkadzają i zabierają miejsce.

Wydzielenie w domu pomieszczenia na suszarnię jest więc doskonałym pomysłem. Oczywiście takie miejsce powinno mieć dobrą wentylację. Jeśli jeszcze znajdziemy tu miejsce na pralkę i kawałek przestrzeni na deskę do prasowania, otrzymamy bardzo funkcjonalne pomieszczenie gospodarcze.

Wyprowadzenie pralki z łazienki ma wiele zalet. Przede wszystkim zwalnia miejsce, które można wykorzystać w innych celach — np. na większą, wygodniejsza i bardziej ekskluzywną wannę. Pozwala też po prostu zmniejszyć łazienkę, co przy niektórych układach mieszkania może mieć duże znaczenie.

Ponadto wyeliminowanie pralki z łazienki pozwala na stworzenie znacznie bardziej komfortowych warunków np. dla miłośników kąpieli w wannie. Sam uważam, że relaks w ciepłej wodzie z gęstą pianą i dobrą książką w ręku to doskonały sposób na spędzenie wieczoru. Chodząca przy głowie pralka skutecznie psuje te miłe doznania, dlatego osobna pralnia jest świetnym pomysłem.

Wyposażenie pomieszczenia gospodarczego do prania, suszenia czy prasowania ubrań warto wzbogacić o odpowiednie meble do przechowywania. Przydadzą się na detergenty — proszki, odplamiacze, płyny zmiękczające tkaniny itd.  Ponieważ zasadniczy sprzęt wykorzystywany w tym miejscu (pralka, suszarka czy deska do prasowania) jest raczej niski, dobrym pomysłem jest zagospodarowanie wyższych partii ścian.

Szafki wiszące nie tylko pomogą lepiej wykorzystać przestrzeń w pomieszczeniu gospodarczym, ale zapewnią też, że dzieci nie będą miały łatwego dostępu do przechowywanych tu, często niebezpiecznych, środków chemicznych.

Schowek

Pomieszczenie gospodarcze często pełni po prostu rolę uniwersalnego schowka. Takie miejsce na narzędzia, sprzęt AGD, środki czystości czy rozmaite drobiazgi możemy wydzielić w jadalni, garderobie czy pralni, ale możemy też utworzyć osobny magazyn. Doskonale sprawdzą się do tego miejsca rzadko używane, trudne do innego zagospodarowania lub mało dostępne.

Dobry schowek można np. stworzyć nisko pod skosami dachu albo pod schodami czy w niewielkich wnękach. Wystarczy dobrze dobrać meble, np. niskie komody, ale można wykorzystać też półki — tak gotowe, jak i przygotowane na wymiar lub zrobione samodzielnie.

Ciężko podać uniwersalny przepis na dobry schowek, ponieważ każdy ma swoją własną specyfikę. Wiele zależy od jego lokalizacji, układu, wielkości, ale również przeznaczenia. To ostatnie jest w moim mniemaniu kluczowe.

Pomieszczenie gospodarcze powinno być dostosowane do swojej funkcji. Schowek należy więc organizować, uwzględniając to, co chcemy w nim trzymać. Jeśli są to przedmioty używane bardzo rzadko lub wyciągane z magazynu na sezon, a potem trzymane w nim przez długi czas, możemy je schować w miejscu trudno dostępnym. Jeśli jednak schowek ma służyć na przedmioty codziennego użytku, pomyślmy o łatwym dojściu i wygodzie.

Projektując pomieszczenie gospodarcze o funkcji schowka, trzeba też pomyśleć o wielkości przedmiotów, które tu trafią. Znajdujące się tu meble powinny mieć odpowiednią pojemność i układ dostosowany do konkretnych rzeczy. W przypadku niektórych schowków istotna będzie też nośność półek (to, jaką wagę mogą udźwignąć).

Wyposażenie trzeba zatem dobierać indywidualnie, po przemyśleniu roli, jaką ma odgrywać pomieszczenie gospodarcze. Tylko wtedy będziemy mogli w pełni wykorzystać jego potencjał.