Modernistyczny salon to doskonały wybór dla osób stawiających na prostotę i funkcjonalność, a jednocześnie na doskonały, choć nieprzesadny design. Wystrój modernistyczny świetnie bowiem łączy współczesny zachwyt nad minimalizmem i klarownością form oraz funkcji z elegancją, wyrafinowaniem i wysoką estetyką. Sprawdź więc, jak urządzić salon w stylu modernistycznym!

Historia modernizmu

Aby zrozumieć modernizm, należy sięgnąć do jego korzeni. Styl ten wyrósł na gruncie zawodu stylistyką secesyjną. 

Secesja bowiem miała być stylem uniwersalnym, obejmującym nie tylko design, meblarstwo czy architekturę, ale również muzykę, sztukę i inne formy ekspresji. Dosyć szybko okazało się jednak, że uniwersalizm jest mrzonką, ponieważ secesja nabierała różnych odcieni w różnych miejscach. Powstawały odłamy, interpretacje, lokalne wtręty i przekształcenia. Szybko upadły więc założenia o uniwersalności, powszechności i międzynarodowości stylu secesyjnego.

Ponadto znać o sobie dało również klasowe rozwarstwienie społeczeństwa. O ile zamożni mogli sobie pozwolić na prawdziwe dzieła sztuki secesyjnej, o tyle wśród biedniejszych warstw społecznych dominował masowo produkowany kicz kiepskiej jakości i urody.

Naturalnie więc część twórców zaczęła się buntować przeciw dominującym dogmatom secesji. Sprzeciw wobec bylejakości masowo produkowanego kiczu połączył się z chęcią stworzenia stylu dopasowanego do ekonomicznych i społecznych uwarunkowań. Mówiąc wprost — celem twórców stało się tworzenie tanich, ale estetycznych przedmiotów — tak użytkowych, jak i dekoracyjnych.

Były to początki funkcjonalizmu, w którym pierwsze skrzypce przy projektowaniu grała użyteczność. To jej podlegał wybór materiałów i formy i konstrukcji. Modernizm rozkwitł jednak dopiero w słynnym Bauhausie — artystyczno-rzemieślniczej uczelni niemieckiej założonej przez Waltera Gropiusa w 1919 roku. Światowa renoma szkoły pozwoliła rozpropagować idee funkcjonalności i ergonomii w nowoczesnym projektowaniu.

Modernistyczny salon - charakterystyka stylu

Styl modernistyczny od początku swojego istnienia bazuje na trzech zasadniczych elementach:

• Funkcja mebla (czy innego przedmiotu) powinna być jasna, dobrze określona, zrozumiała i konkretna. Meble modernistyczne nie są więc dekoracyjne (co nie znaczy, że nie są estetyczne!). Przy ich projektowaniu myśli się przede wszystkim o użyteczności i ergonomii, a forma wynika tu z funkcji. Co istotne, funkcjonalność w modernizmie to nie tylko użyteczność pragmatyczna, ale także odpowiedź na potrzeby psychiczne i społeczne. Projekty modernistyczne są więc nie tylko wygodne i praktyczne, ale też zakorzenione kulturowo, jak i indywidualnie dopasowane do jednostki.
• Tworzywo, a więc surowiec, z którego meble i inne obiekty są wyrabiane, ma pasować do funkcji i formy. Powinno być dobrane starannie, by wspierało funkcjonalność.
• Konstrukcja ma być prosta, ergonomiczna, pozbawiona zbędnych zdobień i ornamentacji. Widzimy tu wyraźny minimalizm formy, w którym dekoracyjność uznaje się za kiczowatą.

Styl modernistyczny w aranżacji wnętrz łączył więc wyraźne elementy minimalistyczne z elegancją, wysokim stylem, a nawet pewną ekstrawagancją. Prostota form jest tu nadrzędną zasadą i widzimy to nie tylko w projektach modernistycznych mebli czy dodatków, ale także w bazie.

Minimalizm dotyczy nie tylko form, ale też ilości wyposażenia. W aranżacjach modernistycznych nie ma miejsca na bibeloty. Każdy element ma pełnić określoną funkcję i być przydatny domownikom. Pamiętajmy przy tym, że funkcjonalność w tym kontekście jest odpowiedzią zarówno na potrzeby fizyczne, jak i psychiczne.

Aranżacje modernistyczne są więc wyjątkowo wygodne, ale też estetyczne. Zapewniają komfort fizyczny wynikający z ergonomii mebli i całej przestrzeni. Jednak gwarantują też dobre samopoczucie i komfort psychiczny, który płynie m.in. z wysokiej estetyki i elegancji. Aranżacje modernistyczne są bowiem wyjątkowo spokojne, harmonijne i zrównoważone.

Kolory i faktury w stylu modern

Kolory w stylu modernistycznym to jedna z bardziej charakterystycznych cech tej estetyki. Spotykamy tu przede wszystkim spokojne, stonowane barwy. Bardzo popularne są szarości, beże i brązy, ale także czerń i biel. Takie kolory pojawiają się na ścianach, podłodze, meblach i dodatkach.

Jednak styl modernistyczny wcale nie jest monotonny czy ascetyczny. Te stonowane barwy łamie się bowiem wyrazistymi akcentami. Mocne, soczyste zielenie, żółcie, pomarańcze i inne barwy wprowadza się w detalach — mogą to być poduchy na sofie, grafiki na ścianach czy inne dodatki.

Tego rodzaju akcenty pełnią funkcję punktów fokalnych, na których skupia się wzrok i które łamią jednolity charakter tła. Co jednak ważne, nie może ich być zbyt wiele.

Pamiętajmy również, jak ważną rolę pełni w modernizmie tworzywo. Ma ono znaczenie nie tylko dla konstrukcji, ale i dla estetyki. Warto je więc eksponować. W modernistycznych wnętrzach pojawiają się zatem szkło, metal czy lite drewno oraz ich naturalne barwy i faktury.

Naturalne faktury są mile widziane, ale generalnie stawia się na przejrzystość i gładkość. Świetnie wyglądają tu powierzchnie wykończone na wysoki połysk. Unika się strukturalnych tynków czy posadzek, stawiając na gładzie, wielkoformatowe kafelki itp.

Modernistyczny salon to modernistyczne meble

Modernistyczne meble są ucieleśnieniem zasad tego stylu. To w nich najwyraźniej widać wysoką funkcjonalność, dbałość o dobre tworzywo i ergonomiczną konstrukcję.

Modernistyczne meble do salonu mają więc proste formy. Proste nie oznacza jednak nudne. Z jednej strony mamy tu bowiem wyraziste kształty geometryczne o prostych liniach i kątach, z drugiej pojawiają się obłości i zaokrąglenia oraz giętkie, kobiece linie.

Modernistyczny kącik wypoczynkowy

Obłości widzimy przede wszystkim w meblach wypoczynkowych. Sofy czy fotele mają tu prostą budowę i jasną funkcję. Ich konstrukcja nie jest dekoracyjna czy wybujała. Jednak zaokrąglenia rantów lub linii oparcia potęgują wrażenie miękkości, dodają tym meblom pewnej lekkości, co podkreśla ich komfortowy, wypoczynkowy charakter.

Mamy tu zatem doskonały przykład tego, jak forma wynika z funkcji. Modernistyczne sofy i fotele służą wypoczynkowi i mają być wygodne, a ich lekki, obły design pomaga to wyraźnie zaznaczyć.

Oczywiście obłości pojawiają się także w innych meblach modernistycznych. Dobrym przykładem są stoliki kawowe. W modernistycznym salonie, przy wspomnianych sofach o zaokrąglonej sylwetce, doskonale prezentują się stoliki okrągłe lub eliptyczne.

Modernistyczne meble do salonu — komody, regały i witryny

Z drugiej strony mamy modernistyczne meble o mocno minimalistycznej formie. To przede wszystkim meble skrzyniowe, które zbudowane są na planach prostokątów.

Mamy tu np. komody o prostych liniach, bez tłoczeń, toczeń, intarsji, gzymsów czy innych ornamentacji. Dobrymi przykładami są m.in. modele z kolekcji Steel lub James. To meble wyjątkowo funkcjonalne i formalnie bardzo proste, ale wcale nie pozbawione uroku.

Piękno modernistycznego designu wynika wprost z jego założeń. Mamy tu zatem formę podporządkowaną funkcji i ergonomii. Jednak ergonomia wymaga np. odpowiednio dobranych proporcji czy klarownego układu modułów, a to wpływa nie tylko na wygodę użytkowania, ale także na estetykę komody. Funkcjonalna konstrukcja z zasady jest więc estetyczna. Dodatkowo mamy tu piękne tworzywo — lite drewno, które urzeka barwą i rysunkiem usłojenia.

Podobnie wyglądają modernistyczne regały czy witryny. Zawsze są to meble o prostej, pozbawionej ornamentów konstrukcji. Ich elegancja wynika z proporcji i wykorzystanego materiału. Np. regał wysoki Bingo ma szerokie ściany korpusu i dobrze dobrane, mocne, grube nóżki. Dzięki temu formalnie prosta konstrukcja nabiera wyrazistego charakteru. Z kolei witryna wąska James to równie prosta konstrukcja. W niej jednak mamy cienkie ściany korpusu, co świetnie koresponduje z lekkością przezroczystych półek za przeszkleniem.

Modernistyczne meble jasno pokazują zatem, że w przypadku formy prostota to nie prostactwo, a ornamentacja nie jest jedyną metodą na tworzenie estetycznego i eleganckiego wyposażenia.

Modernistyczne meble to nie wszystko — kilka słów o dodatkach

Oczywiście meble to nie koniec wyposażenia. Modernistyczny salon to także odpowiednie dodatki. Już na początku warto jednak przypomnieć, że w modernizmie nie ma miejsca na elementy bezużyteczne. Króluje zatem sztuka użytkowa.

Istotnym elementem wystroju salonu modernistycznego może być np. oświetlenie. Dobrze dobrane lampy wolnostojące, kinkiety czy oświetlenie główne pomaga tworzyć odpowiednią atmosferę.

Przy wyborze oświetlenia stawia się — rzecz jasna — na jego funkcjonalność. Punktowe oświetlenie montuje się tam, gdzie jest potrzebne — przy fotelu do czytania, stoliku kawowym czy sofie. Forma lamp jest wysoce utylitarna — kształt klosza ma przede wszystkim pomagać w skupieniu i skierowaniu wiązki światła. Jego dekoracyjność jest sprawą drugorzędną. Oczywiście, podobnie jak w przypadku mebli modernistycznych, również dodatki są eleganckie. Mają świetnie dobrane proporcje, wysokiej jakości tworzywo, estetyczne barwy czy faktury. Formalnie są to jednak proste konstrukcje o charakterze użytkowym. Takie elementy doskonale ozdobią i wypełnią regały czy półki.

Modernistyczny salon wyposaża się także w inne dodatki z zakresu sztuki użytkowej. Naczynia takie jak wazony, patery czy misy z kamienia, drewna, szkła lub ceramiki sprawdzają się doskonale (szczególnie gdy wykorzystamy je w jakiś sposób, a nie tylko poukładamy jako dekoracje). Ważną rolę odgrywają też tekstylia. Idealnie pasują tu materiały w jednolitych kolorach, ale także niezbyt pstrokate wzory, np. geometryczne.

Znaczącą rolę w salonie modernistycznym może pełnić lustro (lub lustra). Modernizm lubuje się w przestrzeni. Lustra pomagają natomiast wydłużyć perspektywę i doświetlić pomieszczenie, co tworzy optyczną iluzję przestronności.

Modernistyczne dekoracje

Zaznaczyłem wyraźnie, że aranżacje modernistyczne pozbawione są elementów zbędnych i wszystko ma tu znaczenie funkcjonalne. Jeszcze raz jednak przypomnę, że funkcjonalność obejmuje także potrzeby psychiczne, a zatem dążenie do komfortu czy personalizacji przestrzeni.

Jest tu zatem miejsce na elementy z pozoru czysto dekoracyjne — grafiki na ścianach, fotografie w ramkach itp. Takie ozdoby powinny jednak być dobierane z uwagą. Po pierwsze powinny wpisywać się w charakter wnętrza. Kolorowa, wyrazista grafika może być punktem fokalnym, ale trzeba przemyśleć jej umiejscowienie, bo z góry wiadomo, że będzie przyciągała wzrok.

Spokojniejsze grafiki, czarno-białe fotografie itp. można rozmieścić na ścianach czy półkach. Dzięki nim wnętrze nabierze osobistego charakteru. Powinny to jednak być elementy o znaczeniu osobistym — spełniające jakieś potrzeby wewnętrzne mieszkańców. Mogą przywoływać wspomnienia, pobudzać do myślenia lub po prostu zachwycać swoją estetyką. W modernistycznym salonie znajdzie się zatem miejsce na rodzinne zdjęcia, jak i na sztukę — dobre malarstwo, rysunki czy rzeźbę.

Modernistyczny salon jest doskonałym wyborem dla osób szukających spokojnej minimalistycznej, a jednocześnie estetycznej i ciekawej aranżacji. To wystrój, który świetnie odpowiada na współczesne potrzeby. Jest nowoczesny i funkcjonalny, a przy tym przytulny i zindywidualizowany.