Jeśli tu dotarłeś, zapewne zastanawiasz się, jak impregnować drewno. Być może musisz czymś pomalować drewniany stół tarasowy, chcesz odnowić starą komodę lub potrzebujesz skutecznego środka do impregnacji nowego płotu. Oto najważniejsze informacje, które powinieneś wiedzieć przed pójściem do sklepu z artykułami budowlanymi po farbę, olej, bejcę lub lakier. Dowiesz się jak zaimpregnować drewno, jak często należy to robić oraz jakie są wytyczne do stosowania różnych preparatów do pielęgnacji drewnianych powierzchni.

Po co impregnować drewno?

Drzewo to naturalny element ekosystemu. Do czasu, gdy swobodnie rośnie i dostarczane są mu wszystkie składniki odżywcze, świetnie radzi sobie samodzielnie. W momencie ścięcia, tak jak u każdej rośliny, rozpoczynają się procesy gnilne. Temperatura, wilgotność, promienie UV czy rozmaite insekty mogą przyspieszać niszczenie się surowca. Dlatego tak ważna jest impregnacja, czyli zabezpieczenie drewna przed wymienionymi czynnikami. Już w starożytności pokrywano wyroby drewniane olejem cedrowym, co wydłużało jego żywotność. Dziś wyróżnia się trzy rodzaje impregnacji:

• Głęboką – polega na zanurzeniu drewna w wannach z preparatami impregnującymi na pewien czas. Pozwala to wniknąć substancjom odpowiedzialnym za ochronę w warstwę drewna do 10mm.
• Ciśnieniowo-próżniową – wykonuje się ją w większych zakładach przetwórstwa drzewnego z wykorzystaniem specjalistycznych maszyn. Pozwala głębiej wniknąć preparatom, dając jeszcze lepszą ochronę.
• Powierzchniową – najprostszy sposób impregnacji, który możemy wykonać we własnych domach/ogrodach i o którym teraz nieco więcej powiemy.

Jak impregnować drewno w sposób powierzchniowy?

Impregnacja powierzchniowa to nic innego, jak pokrywanie drewna warstwą preparatu za pomocą pędzla, wałka lub na sposób natryskowy. Zwykle jednak wałek i natrysk używane są bardziej w celu nadania konkretnego koloru, niż silnego zabezpieczenia. W sklepach możemy dostać specjalne preparaty – impregnaty. Zwykle nie pozostawiają widocznej, zewnętrznej warstwy, a jedynie wnikają w struktury drewna. Są jednak z reguły skuteczniejszą ochroną niż środki służące nadaniu odpowiedniego wyglądu, a przy okazji zabezpieczeniu od środka. Oleje, farby, bejce czy lakiery należą do drugiej kategorii produktów. Pokrycie nimi drzewa daje zwykle efekt wizualny. Jaka jest między nimi różnica?

Jak impregnować drewno olejem?

Jak już wspomnieliśmy, olejowanie drewna znane jest od kilku tysięcy lat. Do mebli czy drewnianych elementów zewnętrznych używa się oczywiście specjalnych mieszanek olejów, jednak czytając rady dotyczące pielęgnacji drewnianych desek do krojenia znajdziemy informacje o olejowaniu powierzchni np. olejem kuchennym.

Dzięki płynnej konsystencji olejowanie pozwala głęboko nasączyć materiał. Staje się on odporny na działanie czynników atmosferycznych. Powierzchnia jest matowa i przyjemna w dotyku, a samo drewno uwypukla swoje naturalne piękno.

Impregnacja olejem jest niesamowicie łatwą sprawą. Najpierw należy dobrze oczyścić powierzchnię poprzez delikatne zeszlifowanie warstwy zewnętrznej. Pozwoli to otworzyć pory drewna, w które wniknie olej. Następnie wilgotną (nie mokrą!) ściereczką należy oczyścić drewno z pyłu i kurzu, po czym poczekać chwilę, aż dokładnie wyschnie. Olejowanie mokrych powierzchni może nie być tak skuteczne, jak w przypadku całkowicie wysuszonych. Dalej pozostaje już tylko nałożyć olej za pomocą pędzla lub miękkiej ściereczki. Zbyt dużą ilość preparatu można z łatwością zdjąć za pomocą ręcznika papierowego. Po nałożeniu pierwszej warstwy powinno się odczekać co najmniej godzinę, po czym powtórzyć czynność jeden lub dwa razy. Jeśli olejowany przedmiot ma stać na dworze i być narażony na wilgoć lub słońce, konieczne jest nałożenie jeszcze kilku warstw.

Jak impregnować drewno lakierem?

Działanie lakieru jest zupełnie inne niż oleju. Nie wnika on głęboko w strukturę drewna, lecz tworzy na jego powierzchni cienką, twardą i odporną na uszkodzenia mechaniczne i czynniki zewnętrzne warstwę.

Lakierowanie to kolejna metoda zabezpieczania drewna. Lakierując powierzchnię skompletuj preparat i narzędzie. To znaczy, jeśli chcesz pokrywać powierzchnię metodą natryskową, użyj lakieru dedykowanego takiemu sposobowi lakierowania. Przed przystąpieniem do nanoszenia preparatu przygotuj odpowiednio podłoże. Powinno być ono oczyszczone i odtłuszczone. Warto użyć do tego benzyny ekstrakcyjnej. Następnie wysusz powierzchnię.

Ważne jest, aby przed działaniem odpowiednio wymieszać lakier. Nakładamy go grubą warstwą i lekko rozsmarowujemy po całej powierzchni. Wyschnięcie pierwszej warstwy trwa od kilku do kilkunastu godzin. Po tym czasie warto przeszlifować malowaną powierzchnię bardzo drobnym papierem ściernym, odkurzyć i powtórnie nanieść lakier. Dwie warstwy lakieru to optymalny i satysfakcjonujący wynik. Aby zwiększyć odporność i lepiej zaprezentować wygląd drewna, można pokusić się o kolejną warstwę.

Ochrona i dekorowanie, czyli słowo o lakierobejcy

Chcąc zabezpieczyć powierzchnię, a jednocześnie zmienić jej kolor użyj lakierobejcy. Jest to lakier wzbogacony o pigmenty organiczne lub nieorganiczne. Wybierając taki preparat sprawdź, czy przeznaczony jest do stosowania wewnątrz, czy na zewnątrz. Lakierobejce zewnętrzne powinny być wodoodporne i paroprzepuszczalne. Chcąc zwiększyć ochronę nałóż preparat dwu lub trzykrotnie z zachowaniem podanego na opakowaniu czasu schnięcia.

Zaznaczmy, że zarówno lakier, jak i lakierobejca to środki dedykowane tym elementom drewnianym, które nie są narażone na intensywną eksploatację. Delikatniejszą wersją lakieru jest lazura, pozostawiająca satynowe wykończenie. Jej wadą jest jednak niepełna ochrona. Zabezpiecza drewno przed czynnikami atmosferycznymi, jednak nie przed gniciem, mikroorganizmami czy sinizną.

Jak impregnować drewno farbą?

Farba na powierzchni drewna tworzy kolorową warstwę, pod którą nie widać ani naturalnej barwy, ani usłojenia. Istnieje kilka rodzajów tych preparatów. Do wnętrz stosuje się farby alkilowe, akrylowe lub olejne. Na zewnątrz lepiej sprawdzą się emalie ftalowe – bardziej odporne na czynniki atmosferyczne, urazy mechaniczne, wilgoć czy promienie UV.

Nowoczesne tarasy często wykorzystują drewniane elementy malowane na biało lub grafitowo. Farba to idealny sposób, aby osiągnąć taki efekt. Nie zaleca się jednak malowania posadzek zewnętrznych za pomocą farb ze względu na szybkie ścieranie się preparatu.

Jak często należy konserwować drewno?

Wszystko zależy od warunków, na jakie narażone jest drzewo oraz jego pierwotnej impregnacji. Jeśli posiadamy drewno impregnowane ciśnieniowo, jest ono dużo bardziej odporne niż to poddane wyłącznie impregnacji powierzchniowej. Na opakowaniach preparatów do malowania zwykle jest podana ich trwałość. Warto się tym sugerować, jednak lepiej na bieżąco obserwować, czy na powierzchni drewna nie powstają nieestetyczne przebarwienia lub urazy mechaniczne. W innym naszym artykule dowiesz się szczegółów jak dbać o meble drewniane.